Ulangkaji Terminal (STPM Terakhir)

SEJARAH KERTAS 1 -SEJARAH DUNIA

 

TEMA 1( Manusia Dan Masyarakat )

1998

Takrifkan konsep tamadun dan bincangkan faktor-faktor yang mengwujudkan tamadun-tamadun awal seperti Mesir,Mesopotamia, Mohenjo-Daro dan China.

Pengenalan

—  Perkataan Tamadun membawa pelbagai makna dalam bahasa tertentu dan pihak yang mendefinisikan istilah tersebut.

—  Definisi Tamadun perlu mengambil dua perkara utama iaitu kemajuan kebendaan ( material ) dan juga kehalusan budi pekerti.

—  Faktor pembinaan tamadun mungkin berbeza antara satu sama lain kerana kedudukannya dan budaya masyarakatnya yang berlainan.

—  Oleh yang demikian,tamadun mencakupi pencapaian sesebuah masyarakat dalam aspek-aspek material (perbandaran, undang-undang dan harta) serta memiliki unsur-unsur moral (tingkah laku yang baik dan dainun iaitu unsur penyerahan atau kepatuhan kepada Tuhan)

Isi Penting

—  Kehidupan sengsara dan derita

      Mendorong masyarakat membebaskan diri daripada kesengsaraan hidup.

      Kesengsaraan yang dialami menjadikan masyarakat lebih berdisiplin dan kreatif.

      contohnya:Mesir memperkenalkan matematik, kejuruteraan,dan takwim kerana bimbang terhadap bencana banjir yang melanda tempat tinggal mereka.

—  Semangat kesukuan ( Assabiyah )

      Dasar utama semangat Assabiyah ialah sifat manusia yang cinta akan ahli keluarga.

      Hubungan yang rapat antara ketua anggota kabilah dibawah pimpinannya.

      Ikatan tersebut memungkinkan munculnya sesebuah tamadun contohnya kerajaan Bani Umaiyyah.

—  Faktor hijrah dan faktor manusia

      Ahli Shariati berpendapat terdapat 2 perkara memungkinkan pembinaan tamadun.

      Faktor pertama ialah fenomena Hijrah dan faktor kedua ialah faktor manusia.

      Daripada kajiannya, terdapat 27 tamadun , beliau merumuskan bahawa tamadun lahir kerana penghijrahan manusia dari tempat sala ke tempat baru.

      Tidak terdapat sebarang tamadun yang lahir dan berkembang dalam kalangan masyarakat premitif yang tidak pernah berpindah dari satu tempat ke tempat yang lain.

      Contohnya, perdaban Melaka lahir kerana penghijrahan manusia dan sekelompok kumpulan manusia dari Sumatera.

—  Penghayatan dan percintaan bidang keilmuan.

      Penghayatan terhadap ilmu dapat dilihat dalam diri tokoh-tokoh terdahulu seperti Plato dan Aristotle dalam tamadun Yunani, Kautilya dalam tamadun India, Al-Farabi Ibnu Batutta, Ibnu Khaldun dalam tamadun islam.

      Agama memanjangkan usia sesebuah tamadun.

      Arnold J.Toynbee percaya bahawa agama memanjangkan usia sesebuah tamadun.

      Krisis moral yang berlaku dalam masyarakat barat akibat membelakangkan agama Kristian meramalkan Barat akan didominasi satu sama lain dari Timur.

Masyarakat yang mempunyai krisis moral akan meruntuhkan tamadun yang dibina.

—  Toleransi terhadap sumbangan tamadun-tamadun lain.

—  Sifat keterbukaan memberi kesan positif kepada sesebuah tamadun.

—  Tamadun Islam berkembang kerana bersifat terbuka menerima sumber ilmu dari Tamadun Yunani,Parsi,India dan China.

—  Kedudukan yang strategik

—  Hal ini membolehkan masyarakat memperoleh sumber semulajadi untuk kelangsungan hidup.

—  Maka lahirlah Tamadun Mesopotamia,Mesir,Melaka dan sebagainya.

•      Manusia,benda dan idea

      Malek Bennabi berpendapat 3 unsur yang membentuk tamadun ialah manusia,benda dan idea.

      Manusia menggunakan idea membentuk benda atau material bagi membina sesebuah tamadun.

      Contohnya pembinaan bandar-bandar terancang daripada benda yang diolah.

      Chandragupta Maurya dan Kautilya adalah contoh terbaik peranan elit dan idea yang membantu membina  Empayar Maurya di India.

      Kesimpulan

      Setiap tamadun dibina hasil gabungan yang dibincangkan.

      Kesungguhan pengasas sesebuah tamadun adalah lebih dominan dalam menentukan sesebuah tamadun.

1999

Bincangkan faktor-faktor yang membawa perubahan kebudayaan Paleolitik kepada kebudayaan Neolitik dengan memberikan contoh-contoh yang sesuai.

Jawapan

Pengenalan

•       Kebudayaan bermaksud seluruh cara hidup yang merangkumi cara bertindak, berkelakuan, berfikir, serta segala hasil kegiatan dan percintaan yang berupa kebendaan atau kerohanian sesuatu masyarakat.

Isi Penting

A.Paleolitik

• PETEMPATAN

                 Lubang bawah tanah

                 Ranting kayu

• KEGIATAN

                Berburu

                Mengutip hasil hutan

                Menangkap ikan

• PERALATAN

                Diperbuat daripada kayu, batu, tulang

• HIDUP BERKELOMPOK

                Tinggal dalam kelompok yang kecil

• AGAMA & KEPERCAYAAN

                Animisme

                Percaya kepada kuasa dan roh

                Takut dengan kilat

• KESENIAN

                Budaya berbentuk realisme

B.Neolitik

•       PETEMPATAN

                        Gua

                Pesisir pantai

•       KEGIATAN

                Menternak binatang

                Bercucuk tanam

                Menangkap ikan

•       PERALATAN

                Batu yang lebih halus, tajam, cangkul

•       HIDUP BERKELOMPOK

                Hidup menetap dan tinggal dalam bilangan yang ramai

•       AGAMA DAN KEPERCAYAAN

                Politisme

                Percaya kepada dewa-dewi

                Mengurus mayat   

Penutup

2000

Bincangkan kepentingan Zaman Neolitik kepada perkembangan tamadun manusia.

Contoh Jawapan

Pengenalan

Zaman prasejarah dikatakan sebagai sebahagian masa silam manusia yang tidak dicatatkan dalam bentuk tulisan iaitu sejarah silam manusia sebelum wujudnya rekod-rekod bertulis. Penemuan artifak-artifak dan fosil-fosil daripada tapak-tapak kajian arkeologi seperti tulang-tulang manusia dan haiwan serta alat perkakasan, tempat kediaman, sumber makanan, lukisan, organisasi sosial, dan kepercayaan agama telah dikaji dan dikatakan menjadi asas kepada kehidupan yang berbeza antara zaman Paleolitik dan zaman Neolitik. Zaman Paleolitik merupakan zaman prasejarah awal manakala zaman Neolitik merupakan zaman prasejarah akhir. Zaman Paleolitik dikatakna bermula sekitar tahun 500,000 SM hingga 10,000 SM. Zaman Neolitik pula dianggarkan bermula sekitar tahun 7000 SM apabila manusia mula bergantung kepada pertanian sebagai sumber makanan utama dan dikatakan berakhir pada 3500SM.

 Isi-Isi Penting  

Ciri-ciri utama kebudayaan zaman Paleolitik dan zaman Neolitik antaranya adalah ciri pertempatan. Masyarakat pada zaman Paleolitik hidup secara berpindah randah atau nomad dan bergantung hidup kepada sumber-sumber alam sekitar. Mereka tingal di dalam gua, lubang bawah tanah, dan pondok-pondok yang dibina daripada ranting-ranting kayu. Sebagai contohnya penemuan masyarakat Paleolitik terletak di Gua Niah, Sarawak. Masyarakat zaman Neolitik pula mereka mula tinggal secara tetap di kampung-kampung berhampiran dengan lembah-lembah sungai yang subur dan menjalankan aktiviti bercucuk tanam dan menternak binatang. Masyarakat zaman ini sudah pandai membina rumah daripada tanah liat dan pondok-pondok daripada rating-ranting kayu. Penempatan seperti ni telah melahirkan perkampungan sebagai contoh Gua Gomantong (Sabah).

             Dari segi ciri kebudayaan kegiatan ekonomi utama pula, masyarakat Paleolitik merupakan pengguna sumber-sumber alam sekitar. Mereka hidup secara nomad dan mengembara mencari makanan. Dalam hal ini, mereka menjalankan aktiviti mengutip hasil hutan, memburu binatang dan menangkap ikan. Mereka memburu dalam kumpulan kecil dan hasil buruan mereka akan dikonsi bersama. Secara umumnya mereka merupakan parasite persekitaran dan menjalankan system ekonomi bercorak sara diri.dalam aspek ekonomi, masyarakat zaman Neolitik telah mengalami perubahan yang amat ketara jika dibandingkan dengan masyarakat zaman Paleolitik. Mereka bukan lagi sebagai pengguna sember-sumber alam sekitar tetapi mereka sebagai pengeluar makanan. Mereka juga mula menjalan aktiviti pertanian seperti bercucuk tanam dan menternak binatang. Apabila tercetusnya Revolusi Pertanian telah menyebabkan berlakunya lebihan dalam hasil-hasil tanaman mereka dan ini juga telah menyebabkan muncul aktiviti perdagangan yang berkonsepkan sistem barter. Perkembangan sistem perdagangan menyebabkan berlakunya hubungan dengan masyarakat luar dan berlakunya pertukaran dan perkembangan idea dan teknologi baru.

            Ciri kebudayaan seterusnya adalah ciri peralatan. Masyarakat Paleolitik mempunyai kemahiran dalam membuat peralatan daripada batu, kayu dan tulang-tulang haiwan. Contohnya, kapak gengam atau flaked tools digunakan untuk pelbagai tujuan dan berfungsi sebagai pisau, gergaji dan kapak. Alat-alat ini digunakan untuk memburu hasil hutan, senjata dan mungkin sebagai barang perhiasan. Peralatan pada zaman ini adalah ringkas dan kasar dari segi pembuatannya dan kaedah yang digunakan adalah secara merepih. Fungsi peralatan yang terhad adalah sesuai dengan tahap peralatan masyarakat pada zaman ini yang masih primitif. Masyarakat pada zaman Neolitik pula mereka mempunyai kemahiran dalam menghasilkan peralatan daripada batu yang lebih halus dan kompleks. Mereka mampu membuat pelbagai lat yang terdiri daripada sabit, cangkul, dan tenggala daripada batu yang mempunyai nilai-nilai teknologi dan estetika yang lebih tinggi. Penciptaan roda contohnya, telah memaju dan meningkatkan pengeluaran hasil makanan dan memudahkan urusan harian. Teknologi pembuatan tembikar pula telah menandakan satu gejala perubahan baru dalam kalangan masyarakat zaman ini, peralatan ini digunakan untuk menyimpan bijirin, makanan, air, dan memasak. Di samping itu, pengunaan layar telah menyebabkan aktiviti perdagangan dapat dimajukan.

            Ciri kebudayaan hidup berkelompok pula, menghuraikan masyarakat zaman Paleolitik  belum lagi mempunyai organisasi sosial. Hal ini disebabkan mereka masih lagi hidup dalam keadaan nomad dan mengembara. Bagi memenuhi keperluan ekonomi, merek ahidup dalam kelompok yang kecil yang terdiri daripada gabungan beberapa keluarga asas. Bagi masyarakat zaman Neolitik pula, mula membentuk organisasi sosial yang mudah. Kesan daripada Revolusi Pertanian telah menyebabkan masyarakat pada zaman ini mula hidup secara menetap dan bilangan penduduk semakin ramai di sesuatu kawasan. Dalam hal ini,wujud ketua keluarga dalam setiap rumah dan di peringkat kampung telah diadakan jawatan ketua kampungyang berperanan menjaga ketenteraman dan keamanan kampung serta  menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan kegiatan pertanian dan sebagainya. Kewujudan pengkhususan pada zaman ini telah memulakan pembentukan masyarakat kelas atasan dan bawahan

            Selain itu, ciri keagamaan dan kepercayaan menunjukkan kebudayaan masyarakat Paleotik yang mempunyai dan mengamalkan kepercayaan berunsurkan animisme. Dalam hal ini, mereka beranggapan bahawa semua benda terutamanya alam sekitar mempunyai kuasa dan roh. Oleh itu, mereka cukup takut dengan dentuman petir dan kilat dan berpendapat unsur-unsur alam ini mampu mempengaruhi kehidupan mereka. Selepas itu, mereka mula menyembah dan cuba berdamai dengan unsur-unsur alam atau animisme ini. Bagi masyarakat Neolitik pula, mereka mula belajar untuk menguasai alam sekeliling terutamanya unsur-unsur alam sekitar. Pelbagai amalan dan upacara ritual telah diadakan dan yang penting mereka dapat berdamai dengan alam sekitar bagi mengelak daripada bencana alam seperti banjir dan kemarau serta wabak penyakit. Contohnya, mereka menjalankan upacara menyembah dewa-dewi bagi menjamin kalangsungan bekalan makanan mereka supaya hasil pertanian mereka akan bertambah. Masyarakat Neolitik juga tahu bagaimana untuk menguruskan mayat saudara mara mereka yang meninggal dunia. Mayat-mayat dikendalikan dgn teliti dan dikebumikan dengan sempurna. Hal ini menunjukkan masyarakat zaman Neolitik mula maju dlm aspek kepercyaan dan memberikan sumbangan kesan kepercyaan kepada tamadun-tamadun awal yang bercorak politiesme.

            Ciri-ciri masyarakat zaman Paleolitik dan Neolitik seterusnya adalah kesenian dan kebudayaan. Masyarakat Paleolitik mengamalkan kesenian bercorak realisme. Dalam hal ini, mereka mula memunyai kemahiran melakar ukiran, melukis dan menghasilkan mural. Lukisan atau lakaran yang dihasilkan di dinding-dinding gua dan kulit-kulit pokok adalag gambar-gambar yang datangnya daripada binatang-binatang buruan mereka seperti rusa dan harimau. Ringkasnya, seni paleolitik adalah berdasarkan realisme yang mereka lihat dan alami sendiri. Bagi masyarakat zaman Neolitik, kesenian mereka lebih bercorak simbolisme serta mempunyai unsur-unsur abstrak. Hal ini dapat dilihat dan ditunjukkan pada permukaan tembikar-tembikar yang dihias dengan pola-pola geometric dan simbolik dan ini menunjukkan satu gejala baru yang memperlihatkan pemikiran masyarakat Neolitik semakin maju dan mula berdasarkan pemikiran konseptual.

            Ciri corak hidup masyarakat Paleolitk berpakaian yang ringkas dengan menggunakan kulit-kulit kayu dan binatang. Mereka menjalankan kehidupan yang mudah maka mereka tiada barang-barang perhiasan dan tidak mempunyai harta manakala, masyarakat Neolitik mula hidup secara selesa dengan memiliki harta benda. Sebagai buktinya, mereka mula memiliki tanah-tanah pertanian dan juga binatang-binatang ternakan bagi memastikan bekalan makanan tidaj terputus. Masyarakat pada ketika ini sudah memiliki pakaian yang lengkap. Bagi golongan wanita pula, mereka mula memakai barang-barang perhiasan seperti gelang, subang dan rantai bertujuan utuk kecantikan dan keagamaan.

            Ciri yang terakhir adalah ciri pembahagian kerja mengikut gender. Masyarakat zaman Paleolitik tidak mempunyai pengkhususan kerja mengikut gender. Semua pekerjaan dilakukan sendiri oleh mereka secara bersama-sama dalm kumpulan yang kecil. Jumlah mereka yang sedikit dan sering perpindah randah menyebabkan pengkhususan pekerjaan tidak wujud pada zaman Paleolitik. Masyarakat pada zaman Neolitik pul, telah mula mempunyai pengkhususan perkejaan mengikut gender. Hal ini dapat dibuktikan melalui kewujudan pengkhususan perkerjaan berdasarkan perbezaan peranan yang dimainkan oleh gologan lelaki dan wanita. Gologan lelaki menjalankan aktiviti yang memerlukan tenaga yang kuat seperti mengusahakan ladang-ladang pertanian mereka manakala golongan wanita menguruskan urusan rumah tangga dan kerja-kerja mudah. Perkembangan Revolusi Pertanian menyebabkan perkembangan dalam aspek pengkhususan pekerjaan di mana telah lahir golongan petani yang menjalankan aktiviti bercucuk tanam dan menternak binatang serta golongan artisan yang mempunyai kemahiran membina rumah dan membuat peralatan-peralatan senjata dan pertanian. Jelas menunjukkan bahawa masyarakat zaman Neolitik mempunyai pemikiran konseptual yang tinggi.

Kesimpulan

            Kesimpulannya, jelas ternyata bahawa masyarakat zaman prasejarah telah mengalami satu kemajuan yang pesat dalam pelbagai aspek kehidupan mereka. Bermula dengan masyarakat Paleolitik, yang merupakan masyarakat pengguna sumber-sumber alam sekitar kepada masyarakat pengeluar makanan yang lebih maju pada zaman Neolitik. Perkembangan Revolusi Pertanian telah mengubah hidup masyarakat zaman Neolitik kearah hidup yang lebih kreatif dan inovatif. Hal ini dapat dibuktikan dengan kemajuan yang dicapai oleh masyarakat pada zaman ini dalam aspek sosial, ekonomi, politik dan sebagainya sehingga menjadi asas kehidupan kepada kemunculan tamadun-tamadun awal manusia di Mesapotamia, Mesir, Mohenjo-Daro & Harappa dan Hwang Ho.

Jelaskan ciri-ciri utama masyarakat bertamadun dengan merujuk kepada tamadun-tamadun awal seperti Mesopotamia, Mesir,Hwang Ho dan Mohenjo-Daro yang muncul di kawasan lembah sungai besar.

Contoh Jawapan

PENGENALAN

·         Sesebuah masyarakat bertamadun telah mencapai tahap kemajuan dalam pelbagai bidang.

·         Pencapaian tersebut dapat dilihat dalam aspek fizikal dan kerohanian.

·         Tamadun-tamadun awal seperti  Tamadun Mesir, Sumeria, Lembah Indus dan Hwang Ho mempunyai beberapa ciri utama yang menggambarkan mereka sudah bertamadun.

ISI-ISI PENTING

SISTEM PEMERINTAHAN DAN PENTADBIRAN YANG CEKAP DAN BERKESAN

·         Sesebuah kerajaan yang memiliki sistem pentadbiran yang berkesan mampu menguruskan negara dengan sempurna.

·         Sistem pemerintahan di Mesopotamia berbentuk Teokrasi.

·         Di bawah sistem ini,raja dianggap sebagai tuhan atau wakil tuhan.

·         Raja bertindak sebagai ketua agama dan berkuasa melantik ahli keluarga diraja untuk memegang jawatan di zigurat dan menentukan bentuk pentadbirannya.

·         Kod undang-undang Hammurabi adalah contoh yang dapat mengawal tingkah laku manusia daripada melanggar peraturan.

SISTEM TULISAN

·         Satu ciri yang membezakan antara masyarakat bertamadun dengan masyarakat tidak bertamadun ialah penggunaan sistem tulisan.

·         Dalam tamadun China,sistem tulisan dalam bentuk gambar dan lambang digunakan oleh masyarakat Syam untuk memebuat hubungan dengan roh nenek moyang.

·         Sistem tulisan dalam tamadun Mesir bertujuan untuk mencatatkan rekod aktiviti pertanian dan juga pengutipan cukai.

SUSUN LAPIS MASYARAKAT

·         Kehidupan berorganisasi dalam masyarakat Mesir diketuai oleh Firaun yang merupakan raja berkuasa mutlak serta suci.

·         Selepas firaun ialah golongan bangsawan, rahib, tuan tanah serta golongan jurutulis.

·         Seterusnya diikuti dengan golongan rakyat bebas yang terdiri daripada petani,pedagang, dan artisan.

·         Lapisan terbawah ialah golongan hamba.

·         Masyarakat Mesopotamia terdiri daripada golongan Amelu atau bangsawan yang terdiri daripada raja dan pendeta.

·         Mushkinu iaitu golongan pedagang dan petani manakala golongan bawahan ialah hamba.

SISTEM KEPERCAYAAN DAN AGAMA

·         Dalam tamadun Mesir, agama dibahagikan kepada agama biasa dan agama pengebumian.

·         Masyarakat Mesir percaya bahawa alam ini dikuasai oleh tuhan dan dewa dewi yang menentukan hidup dan mati segala benda di alam ini.

·         Antara tuhan-tuhan yang disembah ialah Amon Re(Tuhan Matahari), Osiris(Tuhan Sungai Nil) dan Isis(Tuhan Bulan).

PERKEMBANGAN BANDAR

·        Sesebuah masyarakat bertamadun itu tidak lengkap jika tidak berkembang di kawasan bandar.

·         Bandar menjadi pusat pentadbiran dan kebudayaan

PENGKHUSUSAN KERJA DAN PENCAPAIAN DALAM BIDANG TEKNOLOGI

·         Penciptaan roda dalam masyarakat Mesopotamia menunjukkan mereka sudah meneroka bidang yang memberi sumbangan kepada generasi selepas mereka.

KESIMPULAN

·         Jika sesebuah masyarakat memenuhi kebanyakan ciri-ciri tersebut, maka dapatlah dianggap masyarakat itu sudah bertamadun.

 

WINIFRED SYMBAH AK BANYAH & LAURA AK SUNTOK

 2001

Huraikan tiga ciri utama peradaban Paleolitik dan tiga ciri utama peradaban Neolitik.
Contoh Jawapan

Pendahuluan :

• Zaman prasejarah dikatakan sebagai sebahagian masa silam manusia yang tidak dicatatkan dalam bentuk tulisan iaitu sebelum sejarah ataupun sejarah silam manusia sebelum wujudnya rekod-rekod bertulis. Bukti-bukti zaman prasejarah diperolehi melalui kajian terhadap artifak dan fosil-fosil yang dilakukan oleh ahli-ahli arkeologi.
• Ahli-ahli arkeologi atau ahli kaji purba telah menjumpai dan mengenalpasti beberapa tapak masyarakat zaman pra-sejarah di benua Afrika iaitu kebudayaan Sangoans di Afrika Tengah dan Selatan, kebudayaan Fauresmith di Afrika Timur, Rhodesia dan Afrika Selatan yang berlangsung sejak dua juta tahun lampau, di Eropah Barat bermula sejak setengah juta tahun lalu di Perancis dan Sepanyol Utara, di Asia sejak sejuta tahun lampau di Choukoutien, China Utara – Pithecanthropus Pekinensis dan di Jawa, Indonesia. Masyarakat zaman prasejarah turut ditemui di Rusia sejak 100,000 tahun dahulu, di Australia sejak 40,000 tahun dahulu dan di Amerika Syarikat sejak 20,000 tahun dahulu.
• Penemuan-penemuan artifak-artifak dan fosil-fosil daripada tapak-tapak kajian arkeologi seperti tulang-tulang manusia dan haiwan serta alat perkakasan, tempat kediaman, sumber makanan, lukisan, organisasi sosial dan kepercayaan agama telah dikaji dan dikatakan menjadi asas kepada corak kehidupan yang berbeza antara zaman Paleolitik Awal dan Akhir, Mesolitik dan Neolitik. Di samping itu, manusia Homo sapiens dikatakan muncul pada zaman geologi Pleistocene.
• Zaman Paleolitik merupakan zaman prasejarah awal manakala zaman Neolitik adalah zaman prasejarah akhir. Zaman Paleolitik dikatakan bermula sekitar tahun 500,000 SM hingga 10000 SM dan dibahagikan kepada dua iaitu Zaman Paleolitik Awal dan Zaman Paleolitik Akhir. Empat spesies manusia yang penting pada zaman ini ialah Pithecanthropus Erectus ( Jawa Man ), Sinanthropus Pekinensis ( Peking Man ), Fontechevade dan Homo Neanderthalensis. Zaman Neolitik pula dianggarkan bermula sekitar tahun 7000 SM apabila manusia mula bergantung kepada pertanian sebagai sumber makanan utama dan dikatakan berakhir pada 3500 SM setelah munculnya Tamadun Mesopotamia di Lembah Sungai Tigris dan Euphrates.

Isi-isi :

Petempatan :

Paleolitik :

• Masyarakat zaman Paleolitik hidup secara berpindah randah atau nomad dan bergantung hidup kepada sumber-sumber alam sekitar. Mereka tinggal di dalam gua, lubang bawah tanah dan pondok-pondok yang mereka bina daripada ranting-ranting kayu. Sebagai contohnya, penempatan masyarakat Paleolitik terletak di Gua Niah ( Sarawak ), Kota Tampan ( Perak ) dan Gua Tingkayu ( Sabah )

Neolitik :

• Berbeza dengan petempatan masyarakat Neolitik pula mereka tinggal secara tetap di kampung-kampung berhampiran dengan lembah-lembah sungai yang subur dan menjalankan aktiviti bercucuk tanam dan menternak binatang. Masyarakat zaman Neolitik ini sudah pandai membina rumah daripada tanah liat dan pondok-pondok daripada ranting-ranting kayu Perkembangan petempatan ini melahirkan perkampungan sebagai contoh Gua Gomantong ( Sabah ) dan Jenderam Hilir ( Selangor )

Kegiatan Ekonomi Utama :

Paleolitik :

Masyarakat zaman Paleolitik adalah merupakan pengguna kepada sumber-sumber alam sekitar. Mereka hidup secara nomad dan mengembara untuk mencari makanan. Dalam hal ini, mereka menjalankan aktiviti mengutip hasil hutan, memburu binatang dan menangkap ikan. Mereka memburu dalam kumpulan kecil hasil buruan akan dikongsi bersama. Secara umumnya, mereka adalah merupakan parasit persekitaran dan menjalankan sistem ekonomi bercorak saradiri.

Neolitik :

Dalam aspek kegiatan ekonomi, masyarakat Neolitik pula telah mengalami perubahan yang amat ketara jika dibandingkan dengan masyarakat zaman Paleolitik. Mereka bukan lagi sebagai pengguna kepada alam sekitar tetapi telah berubah kepada pengeluar makanan. Dalam hal ini, mereka telah mula menjalankan aktiviti pertanian seperti bercucuk tanam dan menternak binatang. Kehidupan secara nomad telah berhenti dan mereka telah mula hidup secara menetap di kampung-kampung berhampiran dengan lembah-lembah sungai utama. Tercetusnya revolusi pertanian telah menyebabkan berlakunya lebihan dalam hasil-hasil pertanian dan ini telah menyebabkan munculnya aktiviti perdagangan yang berkonsepkan sistem barter. Perkembangan sistem perdagangan telah menyebabkan berlakunya hubungan dengan masyarakat luar dan ini telah menyebabkan berlakunya pertukaran dan perkembangan idea dan teknologi baru

Peralatan :

Paleolitik :

Masyarakat pada zaman Paleolitik mempunyai kemahiran dalam membuat peralatan daripada batu, kayu dan tulang-tulang haiwan. Sebagai contohnya, kapak genggam atau flaked tools digunakan untuk pelbagai tujuan dan berfunsi sebagai pisau, gergaji dan kapak. Alat-alat batu ini digunakan untuk memburu, mengutip hasil hutan, senjata dan mungkin sebagai perhiasan. Peralatan pada zaman ini adalah ringkas dan kasar dari segi pembuatannya. Kaedah yang mereka gunakan adalah secara merepih. Fungsi peralatan batu ini adalah terhad sesuai dengan tahap peralatan masyarakat pada zaman itu yang masih lagi rendah atau primitif.

Neolitik :

Berbeza dengan peralatan dalam masyarakat zaman Neolitik yang telah mengalami perubahan yang ketara. Mereka telah mempunyai kemahiran dalam menghasilkan peralatan daripada batu yang lebih halus dan kompleks. Masyarakat zaman ini telah mampu membuat pelbagai alat yang terdiri daripada sabit, cangkul dan tenggala daripada batu yang mempunyai nilai-nilai teknologi dan estetika yang lebih tinggi daripada zaman sebelumnya. Penciptaan roda contohnya, telah memaju dan meningkatkan pengeluaran hasil makanan dan memudahkan urusan harian. Teknologi pembuatan tembikar pula telah menandakan satu gejala perubahan baru dalam kehidupan masyarakat dan alatan ini digunakan untuk menyimpan bijirin, makanan, air dan memasak. Di samping itu, penemuan dan penggunaan layar telah menyebabkan aktiviti perdagangan dapat dimajukan dan berkembang dengan pesat.

Hidup berkelompok :

Paleolitik :

Masyarakat zaman Paleolitik belum lagi mempunyai organisasi sosial. Hal ini disebabkan mereka masih lagi hidup dalam keadaan nomad dan mengembara. Bagi memenuhi keperluan ekonomi, mereka berada dalam kelompok kecil yang terdiri daripada gabungan beberapa keluarga asas.

Neolitik :

Pada zaman Neolitik yang telah mula membentuk organisasi sosial yang mudah. Kesan daripada Revolusi Pertanian telah menyebabkan masyarakat pada zaman ini mula hidup secara menetap dan bilangan penduduk di sesuatu kawasan telah semakin ramai. Dalam hal ini, telah wujud ketua keluarga dalam setiap rumah dan di peringkat kampung telah diadakan jawatan ketua kampung yang berperanan menjaga ketenteraman dan keamanan kampung serta menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan kegiatan pertanian dan sebagainya. Kewujudan pengkhususan kerja pada zaman ini telah memulakan pembentukan masyarakat kelas atasan dan bawahan.

Agama dan kepercayaan :

Paleolitik :

Masyarakat berkebudayaan Paleolitik mempunyai dan mengamalkan kepercayaan berunsurkan animisme. Dalam hal ini mereka beranggapan semua benda terutamanya alam sekitar mempunyai kuasa dan roh. Oleh itu, mereka cukup takut kepada petir dan kilat dan berpendapat unsur-unsur alam ini mampu mempengaruhi kehidupan mereka. Lantaran itu, mereka mula menyembah dan cuba berdamai dengan unsur-unsur alam atau animisme ini.

Neolitik :

agama dan kepercayaan masyarakat zaman Neolitik mula berubah dan berkembang maju. Dalam hal ini, masyarakat zaman Neolitik mula belajar untuk menguasai alam sekeliling terutamanya unsur-unsur alam sekitar. Perbagai amalan atau upacara ritual telah diadakan dan yang pentingnya ialah mereka dapat berdamai dengan alam sekitar bagi mengelakkan bencana alam seperti banjir dan kemarau serta wabak penyakit. Sebagai contohnya, mereka menjalankan upacara penyembahan dewa-dewi bagi menjamin kelangsungan bekalan makanan dan supaya hasil pertanian yang mereka usahakan akan bertambah berlipat kali ganda. Mereka juga mula tahu bagaimana untuk menguruskan mayat saudara mara mereka yang telah meninggal dunia. Mayat-mayat dikendalikan dengan teliti dan dikebumikan dengan sempurna. Hal ini menunjukkan bahawa masyarakat zaman Neolitik telah mula maju dalam aspek kepercayaan dan turut memberikan sumbangan dan kesan kepada kepercayaan zaman tamadun-tamadun awal yang bercorak politiesme.

Kesenian / kebudayaan

Paleolitik :

Ciri-ciri masyarakat zaman Paleolitik seterusnya adalah keseniaan dan kebudayaan. Masyarakat zaman Paleolitik mengamalkan kesenian bercorak realisme. Dalam hal ini, Mereka mula mempunyai kemahiran melakar ukiran, melukis dan menghasilkan mural. Lukisan atau lakaran yang mereka hasilkan di dinding-dinding gua dan kulit-kulit pokok adalah gambar-gambar yang datangnya daripada binatang-binatang buruan mereka seperti rusa, harimau dan gajah. Bentuk-bentuk kesenian yang diamalkan oleh masyarakat zaman Paleolitik ini adalah berkaitan dengan kehidupan mereka sehari-hari. Ringkasnya, seni Paleolitik adalah berdasarkan realisme yang mereka lihat dan alami sendiri.

Neolitik :

Kesenian pada zaman Neolitik lebih bercorak simbolisme serta mempunyai unsur-unsur abstrak. Hal ini dapat dilihat dan ditunjukkan pada permukaan tembikar-tembikar yang dihias dengan pola-pola geometrik dan simbolik dan ini menunjukkan satu gejala baru yang memperlihat pemikiran masyarakat ini yang semakin maju dan mula berdasarkan pemikiran konseptual.

Corak hidup :

Paleolitik :

Pada zaman ini masyarak Paleolitik berpakai yang ringkas dengan menggunakan kulit-kulit kayu dan binatang. Mereka menjalankan kehidupan yang mudah dan simple maka mereka tiada barang-barang perhiasan dan tidak mempunyai memiliki harta.

Neolitik :

Masyarakat Neolitik sudah mula hidup secara lebih selesa dengan memiliki harta benda. Sebagai buktinya, mereka mula memiliki tanah-tanah pertanian dan juga binatang-binatang ternakan bagi memastikan bekalan makanan mereka tidak terputus. Masyarakat ketika ini sudah memiliki pakaian yang lengkap.

Golongan wanita mula memakai barang-barang perhiasan seperti gelang, subang dan rantai bagi tujuan kecantikan dan keagamaan.

Pembahagian kerja mengikut gender :

Paleolitik :

Masyarakat zaman Paleolitik tidak mempunyai pengkhususan kerja mengikut gender. Semua pekerjaan dilakukan sendiri oleh mereka secara bersama-sama dalam kumpulan kecil. Jumlah mereka yang sedikit dan sering berpindah randah menyebabkan pengkhususan pekerjaan tidak wujud dan tidak praktikal.

Neolitik

Masyarakat zaman Neolitik yang telah mula mempunyai pengkhususan kerja menikut gender. Hal ini dapat dibuktikan, dengan wujudnya pengkhususan pekerjaan berdasarkan perbezaan peranan yang dimainkan oleh golongan lelaki dan wanita. Golongan lelaki menjalankan aktiviti yang memerlukan tenaga yang kuat seperti mengusahakan ladang-ladang pertanian manakala golongan wanita menguruskan urusan rumahtangga dan kerja-kerja yang mudah. Perkembangan Revolusi Pertanian juga telah menyebabkan perkembangan dalam aspek pengkhususan pekerjaan di mana telah lahir golongan petani yang menjalankan aktiviti bercucuk tanam dan menternak binatang serta golongan artisan yang mempunyai kemahiran membina rumah dan membuat peralatan-peralatan senjata dan pertanian.

Peningkatan tahap pemikiran pada zaman Neolitik

Berlakunya peningkatan pemikiran konseptual dikalangan masyarakat Neolitik

Kesimpulan :

Berdasarkan huraian di atas, jelas ternyata bahawa masyarakat zaman prasejarah telah mengalami satu kemajuan yang pesat dalam pelbagai aspek kehidupan mereka. Bermula dengan masyarakat Paleolitik , yang merupakan masyarakat pengguna alam sekitar kepada masyarakat pengeluar makanan yang lebih maju pada zaman Neolitik. Perkembangan Revolusi Pertanian telah mengubah hidup masyarakat pada zaman Neolitik ke arah hidup yang lebih kreatif dan inovatif. Hal ini dapat dibuktikan dengan kemajuan yang dicapai oleh masyarakat ini dalam aspek sosial, ekonomi, politik , sosial dan sebagainya sehingga menjadi asas kepada kemunculan tamadun-tamadun awal manusia di Mesopotamia, Mesir, Mohenjo-Daro & Harappa dan Hwang Ho

 2002

Huraikan bagaimana ahli kaji purba membezakan corak kehidupan manusia dan masyarakat pada zaman Neolitik
Jawapan

Pengenalan

•       Zaman Neolitik merujuk kepada zaman batu baru atau zaman batu akhir yang wujud kira-kira pada 10,000 - 3,000 tahun SM.

•       Ahli kaji purba telah mengenal pasti beberapa tapak pra-sejarah di benua Afrika, Eropah Barat dan Asia

•       Kaedah Ahli Kaji Purba Mendapatkan Maklumat

•       Menggunakan kaedah cari gali (excavation) dan mengesan usia artifak menggunakan Radio Karbon Dating C14. Kedua-dua kaedah ini adalah kaedah kajian moden dan sainstifik yang menggabungkan semua ilmu seperti arkeologi, geologi, kimia, fizik dan sebagainya.

 Isi-isi Penting

a.Kegiatan Ekonomi

•       Revolusi pertanian

•       Pertanian kekal dilakukan

•       Memburu binatang (paleolitik), menternak binatang (Neolitik)

•       Mengutip hasil hutan (paleolitik), bercucuk tanam

•       Penanaman tanaman-tanaman makanan bijirin menjadi semakin penting

b.Petempatan

Neolitik

•       Mula hidup menetap, dipengaruhi oleh revolusi pertanian

•       Kebanyakkan di lembah-lembah sungai yang subur

•       Membekalkan makanan, sumber pengangkutan, jalan perhubungan, pengairan

•       Contoh penempatan: Catal Huyuk (Turki), Jericho (Palestine)

Paleolitik

•       Hidup berpindah randah

 

c.Pengunaan Perkakas

•       Food gathering → food growing

•       Pembuatan peralatan yang kompleks dan halus

•       Mementingkan nilai estetika dan fungsi

•       Contoh: batu yang ditajamkan dihaluskan (roda, cangkul, kincir air)

•       Contoh: tembikar dan benang untuk penenunan

d.Organisasi Sosial

•       Zaman Neolitik sudah membentuk struktur pentadbiran

•       Golongan memerintah (raja)

•       Golongan diperintah (hamba)

•       Pengkhususan pekerjaan: lelaki (kerja berat dan wanita kerja ringan)

e.Agama dan kepercayaan

•       Pemujaan alam

•       Kepercayaan dewa dewi

•       Agama: Animisme, polistisme, kehidupan selepas mati

•       Mempercayai unsur alam

•       Tilik nasib, sial, pengebumian

f.Bahasa dan tulisan

•       Sistem tulisan: cuneiform, ideogram

•       Wujud sistem merekod: merekod hasil tanaman, iklim alam

•       Mantera: salah satu cara untuk berdoa

g.Kesenian

•       Tembikar menunjukkan permukaan yang dihias oleh hiasan pada muka

•       Pakaian daripada kulit kayu

Penutup

•       Terdapat pelbagai kaedah yang digunakan untuk membanding corak kehidupan manusia dan masyarakat zaman Neolitik dan asas kemujudan tamadun manusia

Disediakan oleh:       Kasma Amira Jahili &   Norfaneeza bt Kamarudin

2003

Bandingkan ciri-ciri kepercayaan dan agama antara masyarakat Mesir dengan Mesopotamia.

Jawapan

Penegnalan

•       Manusia mencuba untuk memahami dan menyesuaikan kehidupannya dengan alam sekeliling kemudiaannya manusia percaya bahawa terdapat kuasa ghaib yang menguasai alam sekeliling.

•       Secara revolusinya kepercayaan tadi bertukar menjadi agama

•       Unsur kepercayaan dan ketuhanan tidak dapat dipisahkan dari mana-mana masyarakat yang telah mencapai tamadun ataupun belum.

•       Pemerintah memberikan tumpuan yang lebih serta menanggung perbelanjaan yang tinggi untuk perkara-perkara agama.

•       Kepercayaan dan agama adalah satu ciri penting dalam kemunculan tamadun seperti Mesir (10000-5000 S.M)dan Mesopotamia (3500-2000 S.M).

 

Isi penting

Kepercayaan dan agama masyarakat Mesir

A, tuhan-tuhan orang mesir

•       Firaun: anak tuhan.

•       Percaya alam dikuasai oleh tuhan yang menentukan hidup atau mati benda di muka bumi.

•       Antara tuhan mereka:

•       Amon-Re  (tuhan matahari)

•       Osiris          (tuhan sungai Nil)

•       Isis              (tuhan bulan)

•       Nut             (tuhan langit)

•       Shu             (tuhan udara)

•       Menyembah tuhan tanaman dan tuhan binatang:

•       Seth: tuhan jahat yang membawa kemusnahan kepada tanaman.

B. Konsep kehidupan selepas mati

•       Percaya kehidupan selepas mati.

•       Mengawet mayat untuk mengelakkannya reput.

•       Percaya tuhan Osiris akan memeberi nyawa di alam akhirat.

•       Mayat dikebumikan dengan barang kepunyaan si mati supaya hidup terus bahagia.

•       Mayat dibekalkan dengan patung kecil dan model kapal sbg simbol kekayaan.

•       Lembaran papyrus yang ada mentera.

•       Buku-buku nyanyian dan puisi.

C. Konsep pembalasan

•       Percaya perkara baik dan jahat akan diadili di hari akhirat.

•       Jantung akan ditimbang.

•       Lulus ujian akan masuk syurga

•       Gagal ditelan raksasa.

•       Rakyat biasa dan firaun akan diadili.

D. Piramid

•       Untuk Firaun bersemadi.

•       Untuk menyimpan harata dan mayat Firaun.

•       Kubur Firaun.

Piramid Firaun Khufu (Cheops) di Giza

 

Kepercayaan dan agama masyarakat Mesopotamia

a.       Tuhan-tuhan orang Mesopotamia

Agama bersifat politeisme.percaya

Dewa-dewi mendatangkan kebaikan dan keburukan.

Raja sebagaiwakil tuhan di dunia.

Upacara penyembahan untuk mengelakkan malapetaka alam sbg hukuman.

Tuhan dipercayai turun ke bumi untuk melindungi negara kota.

Antar tuhan mereka:

Anu (tuhan langit)

Enlil (tuhan bumi)

Enki (tuhan air)

Dewi Dumumi dan Inanna.

b.       Kepercayaan tentang kematian

Tidak percaya kehidupan selepas mati.

Tuhan tidak berkuasa di akhirat.

Si mati bangkit dan merayau-rayau jika mayat tidak dikebumikan.mayat ditanam dengan barang keperluan seharian si mati.

Mayat golongan bangsawan:

Org gaji akan dikuburkan bersama hidup-hidup.

Kebumikan mayat di bawah lantai rumah supaya roh tidak berasa diketepikan

 

c.        Pengebumian raja

        Upacara korban dijalankan apabila seseorang raja meninggal dunia.

        Pengiring akan mengiringi kematian dan akan mati bersama (dibunuh).

        Mayat raja dan permaisuri berpakaian lengkap beserta dengan barang kemas dan permata.

 

d.       ziggurat

        Terletak di puncak bukit.

        Sebagai pejabat-pejabat perniagaan dan pentadbiran.

        Sebagai gudang.

        Sebagai tempat pemujaan

        Tuhan yang disembah akan menetap di ziggurat

Kesimpulan

•       Agama dan kepercayaan memainkan peranan yang penting dalam perkembangan tamadun.

berkait rapat dengan pengiktirafan terhadap golongan pemerintah, pembahagian sosial masyarakat, perkembangan ilmu pengetahuan, kesenian dan seumpamanya

2004

Bincangkan kepentingan revolusi pertanian pada zaman Neolitik

Pengenalan

·         Zaman Neolitik atau Zaman Batu Baru juga dikenali sebagai zaman prasejarah akhir muncul kira-kira 7000 S.M. hingga 3500 S.M.

·         Oleh kerana masyarakat pada masa itu sudah mula tinggal secara tetap, mereka mula menceburkan diri dalam bidang pertanian dan penternakan.

·         Masyarakat Neolitik terus mengorak langkah menceburkan diri dalam bidang-bidang lain seperti pertukangan dan perdagangan.

·         Zaman Neolitik menjadi asas ketamadunan kerana manusia tidak bergantung sepenuhnya kepada persekitaran tetapi juga berjaya menguasai  persekitaran fizikal untuk memenuhi keperluan ekonomi mereka.

Isi-isi penting
Perkembangan petempatan

·         Revolusi pertanian telah menyebabkan manusia mula tinggal tetap di satu-satu kawasan

·         Mereka menjadikan kawasan rata dan subur di lembah-lembah yang kemudiannya akan menjadi pertempatan kekal masyarakat dan mereka telah mula bercucuk tanam di kawasan tersebut

·         Pembinaan perkampungan seperti di Catal Huyuk di iraq yg lalu membentuk tamadun mesopotamia

Penghasilan teknologi

·         Revolusi pertanian telah membawa kepada penciptaan dan penggunaan peralatan teknologi pertanian yang lebih maju.

·         Alat-alat yang dicipta untuk manusia dalam kegiatan pertanian seperti penciptaan,roda untuk mengangkut hasil pertanian dan melincinkan kerja pembuatan tembikar .

·         Mencipta kapak yang diperbuat daripada batu yg digilapkan.

·         Terusan dan tali air juga dibina dalam masyarakat neolitik untuk mengalir kawasan pertanian.

Mewujudkan pengkhususan kerja

·         Pengkhususan kerja telah mula dibuat akibat pengeluaran hasil pertanian bertambah.

·         Bermula dengan golongan wanita akan bekerja dalam pertanian dan lelaki terlibat dalam aktiviti perburuan.

·         Golongan agama pula wujud apabila wujud kepercayaan bahawa hasil pertanian dan kebajikan masyarakat turut bergantung kepada kuasa semula jadi

 

Pertambahan penduduk

·         Revolusi pertanian telah membawa kepada pertambahan penduduk ,taraf kesihatan yg baik dan bekalan makanan yg mencukupi.

·         Akan berlaku migrasi penduduk kerana banyak peluang pekerjaan di kawasan pertanian menyebabkan berlakunya pertambahan penduduk.

·         Institusi perkahwinan poligami membawa kepada institusi kekeluargaan yg besar

Perkembangan perdagangan

·         Revolusi pertanian telah mengubah orentasi  ekonomi daripada sara diri kepada pertanian komersial.

·         Penggunaan teknologi dan penemuan kaedah penanaman yang terbaik telah menyebabkan hasil pertanian meningkat sehingga berlakunya lebihan hasil.

·         Lebihan itu akan diperdagangkan selari dengan perkembangan sistem mata wang dan perkembangan sistem perhubungan dan pengangkutan seperti kapal layar

Perkembangan kepercayaan dan keagamaan

·         Revolusi pertanian juga penting dalam menyumbang kepada perkembangan aspek keagamaan dan kepercayaan dalam tamadun awal manusia.

·         Ketentuan hasil pertanian adalah dikaitkan dengan agama dan kepercayaan .kejadian banjir,kemarau yang memusnahkan pertanian melahirkan upacara-upacara ritual yang melibatkan pemujaan dan pengorbanan.

Kewujudan organisasi social

·         Revolusi pertanian membawa kepada organisasi dalam sesebuah masyarakat.

·         Pertambahan penduduk di satu-satu kawasan memerlukan ketua untuk memimpin mereka ,perlukan pahlawan-pahlawan untuk menjaga keselamatan mereka dan memerlukan golongan agama yg menghubungkan mereka dengan tuhan2 mereka .

·         Wujud petani yg membekalkan makanan

Penutup

Sesungguhnya sangat jelas bahawa revolusi pertanian telah berlaku pada zaman neolitik lagi yang telah membawa kepada perkembangan tamadun-tamadun awal manusia di sumeria,mesir,indus,china dan sebagainya

2005

“Zaman Prasejarah Akhir menyaksikan kemunculan petempatan-petempatan kekal yang berkembang pesat dan menjadi bandar”.Berdasarkan penyataan ini, huraikan ciri-ciri utama perbandaran Mesopotamia.

Jawapan

PENGENALAN:1. Konsep bandar dan perbandaran. Bandar adalah unit politik dan suatu petempatan yang didiami oleh sejumlah penduduk atau suatu kelompok rumah tempat kediaman. Bandar adalah kawasan yang dihuni oleh penduduk yang ramai dan sebahagian daripada mereka boleh membaca dan menulisdan terlibat dalam kegiatan bukan pertanian.
2. Tamadun Mesopotamia wujud kira-kira 3500SM. Terletak di antara Tigris dan Euphrates yang bermaksud “ Tamadun antara dua sungai”.

ISI-ISI

1. PUSAT BANDAR
* merupakan bahagian tertua dalam bandar. Terdapat istana, rumah berhala, tempat kediaman pegawai istana, kedai dan penempatan awam. Pintu gerbang berfungsi sebagai tapak perhimpunan

2. KAWASAN LUAR BANDAR
* Meliputi kawasan pertanian dan perternakan
* tembok dibina untuk melindungi kawasan ini
* terdapat kubu yang dibina untuk pertahanan.

3. PERLABUHAN
* pusat kegiatan perdagangan
* pelabuhan mempunyai pentadbiran dan perundangan yang berasingan.
* terdapat tempat penginapan dan gudang untuk menyimpan barang dagangan

4. PEMBINAAN KUBU
*kubu dibina bagi tujuan pertahanan sejak 3000SM
* bandar lama mempunyai kubu dalam bandar manakala bandar baru mempunyai kubu di luar kawasan bandar.

5. PEMBINAAN TEMBOK PERTAHANAN
* dibina untuk mempertahankan bandar daripada serangan musuh. Berfungsi sebagai sempadan yang memisahkan kawasan bandar dan luar bandar. Tembok terdiri daripada pelbagai jenis, iaitu sehi empat tepat, bulat, dan bujur. Di bandar-bandar lama, tembok dibina untuk memisahkan rumah berhala dan istana. Ciri ini tidak terdapat di utara Mesopotamia. Di sesetengah bandar, dua tembok dibina di sekeliling bandar. Tembok pertama dibina disekeliling istana, rumah, rumah berhala, dan tempat kediaman pegawai istana. Tembok kedua meliputi kawasan pinggir bandar.

6. PINTU GERBANG
* merupakan laluan masuk utama ke dalam bandar. Contoh: di Babylon terdapat 8 pintu gerbang dan pintu Ishtar adalah pintu masuk utama. Memainkan peranan dalam mengawal dan mengawasi orang yang keluar masuk. Berfungsi sebagai daya tarikan kepada pelancong kerana terdapat monument-monumen yang diukir dan dihiasi di pintu gerbang. Memainkan peranan sebagai pusat sivik kepada rakyat.

7. PASAR
* bandar-bandar Mesopotamia juga mempunyai kawasan berjual beli, iaitu pasar dan kedai. Senarai harga barangan yang dijual di pamerkan. Terdapat juga kedai menjual barang-barang mewah seperti “Bit Mahirim” yang terdapat di Sippar.

8. JALAN RAYA
* jalan-jalan dibina untuk menghubungkan pintu gerbang dengan tempat-tempat lain. Jalan-jalan mempunyai ukuran lebar yang standard dan bersilang pada sudut tepat. Terdapat jalan perarakan (jalan suci) yang dibina di Babylon, Assur, Hattusa, dan Uruk. Jalan ini digunakan untuk perarakan semasa perayaan tahun baru.

KESIMPULAN
*Perkembangan bandar dalam tamadun Mesopotamia adalah antara perkembangan bandar yang paling maju dalam sejarah kehidupan manusia. Ciri-ciri bandar yang lengkap dengan kemudahan infrastruktur seperti bangunan pentadbiran, pusat ekonomi, jalan raya, pelabuhan dan sebagainya menjadikan tamadun ini mencapai kemajuan tamadun yang tinggi sehingga mengilhamkan masyarakat yang bertamadun.

Disediakan oleh: Anuar dan 6A3

 2006

Dengan memberikan contoh-contoh yang sesuai, huraikan tujuh faktor yang membawa kepada kemunculan tamadun manusia.

Jawapan

PENGENALAN

·Tamadun –pencapaian sesuatu bangsa dari segi lahiriah dan rohaniah. Tamadun mula berkembang selepas penciptaan sistem tulisan.

·Bermula di Sumeria sekitar 3500 SM dan diikuti oleh tamadun Mesir Purba, tamadun Indus dan tamadun Hwang Ho
·Perkembangan tamadun berlaku secara berperingkat-peringkat mengikut kemajuan yang dicapai oleh sesuatu masyarakat.
·Bagi masyarakat Barat:tamadun – pencapaian lahiriah dalam hal pentadbiran, penulisan, undang-undang, kepercayaan agama, kesenian, perbandaran , sistem tulisan dan adat resam.
·Menurut sarjana-sarjana Islam: tamadun- merangkumi pembangunan dari segi lahiriah dan rohaniah.
·Tamadun tidak hanya mementingkan pencapaian lahiriah tetapi juga diiringi dengan pencapaian dalam aspek kerohanian.



ISI (FAKTOR-FAKTOR)

1.KEWUJUDAN BANDAR

-Pertambahan penduduk dan kemajuan dalam bidang ekonomi menyebabkan kampong berkembang menjadi bandar. Antara bandar penting dalam tamadun awal ialah Mohenjo-Daro dan Harappa di lembah Indus, Anyang, Loyang dan Cheng Chow di Lembang Sungai Kuning serta Thinis, Thebes dan Memphis di Mesir.

-Bandar memainkan peranan sebagai pusat kgiatan ekonomu, pusat pentadbiran, pusat keagamaan, pusat pendidikan dan pusat perindustrian.

-Bandar berkembang pesat dan muncul negara kota seperti Babylon, Lagash, Kish, Nippur, Uruk, Ur, Eridu, dan Mari di Mesopotamia.

 

2.PENGKHUSUSAN KERJA

-Peningkatan dalam pengeluaran hasil pertanian menyebabkan berlakunya pengkhususan kerja.

-Masayarakat mula menjalankan pelbagai jenis kegiatan ekonomi seperti pertanian, perdagangan, pertukangan dan pembuatan.
-Perkembangan melahirkan golongan perdagang, peniaga, artisan yang menghasilkan pelbagai barangan mengikut kepakaran masing-masing.
-Terdapat juga anggota masyarakat yang berkhidmat sebagai askar bagi mempertahankan negara daripada serangan musuh.

 

3.ORGANISASI SOSIAL

-Sistem sosial dalam masyarakat tamadun awal berbentuk pyramid. Lapisan paling atas terdiri daripada golongan bangsawan yang diketuai oleh raja.
-Lapisan ke-2 ialah golongan pembesar, yang terdiri daripada golongan pendeta, kumpulan pentadbir, dan golongan cendekiawan.
-Lapisan ke-3 terdiri daripada golongan rakyat biasa yang bergiat dalam aktiviti pertanian dan perdagangan.
-Lapisan yang terakhir- golongan hamba yang bergantung kepada lapisan-lapisan diatasnya.

 

4.BAHASA DAN TULISAN

-Bahasa yang tertua ialah bahasa Yunani dan bahasa Sanskrit.
-Tulisan yang awal ialah Hieroglif, Cuneiform, dan Ideogram.
-Tulisan tamadun awal berbentuk gambar, symbol dan pepaku.
-Peranan bahasa dan tulisan:
oAlat perhubungan sesebuah masyarakat lain.
o sebagai alat penyebaran ilmu pengetahuan.
oAlat untuk menyampaikan perkembangan
oMencatatkan idea dan pemikiran manusia.

 

5.AGAMA DAN KEPERCAYAAN

-Agama dan kepercayaan masyarakat tamdun awal:
oPoliteisme.
oPemujaan roh nenek moyang.
oAnimisme.

-Secara evolusi, kepercayaan animisme berkembang menjadi politeisme iaitu penyembahan lebih banyak tuhan.
-Kepercayaan politeisme terdapat dalam tamadun awal seperti tamadun India, tamadun Mesopotamia, tamadun China dan tamadun Mesir Purba.

 

6.PETEMPATAN KEKAL

-Terdiri daripada kampong yang didirikan berhampiran dengan sungai.
-Kampung-kampung berkembang dan menjadi bandar.
-Bandar berperanan sebagai pusat tamadun awal.
-Antara pertempatan awal yang berkembang menjadi pusat tamadun awal ialah tamadun Indus (lembah sungai Indus), tamadun Mesopotamia (lembah sg Tigris dan Euphrates), tamadun Mesir (lembah sg Nil) dan tamadun Hwang Ho (lembah sg. Hwang Ho).

 

7.KEMAJUAN DALAM BIDANG TEKNOLOGI

-Masyarakat tamadun awal mempunyai kemahiran mencipta pelbagai jenis peralatan yang dibuat daripada logam seperti gangsa, besi dan tembaga.
-Penciptaan alat seperti cangkul, tenggala dan sabit memudahkan kerja dan meningkatkan hasil pertanian.
-Penciptaan bajak menyebabkan haiwan digunakan dalam menjalankan aktiviti pertanian.
-Perkembangan ini memberikan kesan yang mendalam dalam bidang pertanian, perdagangan dan pengangkutan pada zaman tamadun awal.

KESIMPULAN

-Tamadun merujuk kepada pencapaian dalam aspek lahiriah dan rohaniah.
-Kemunculan tamadun disebabkan beberapa faktor.
-Faktor-faktor ini saling berkaitan dan melengkapi antara satu sama lain.
-Faktor tersebut yang menyebabkan munculnya tamadun awal di Mesopotamia, Mesir, Indus dan Hwang Ho.
-Kemajuan ini meletakkan asas kepada peningkatan yang berlaku dalam peradaban manusia.

Factor tambahan:
1.Perubahan revolusi pertanian
2. Penempatan Kekal
3. Kesuburan tanah
4. Iklim
5. Perbandaran
6. Pembahagian Tugas
7.idea manusia.

Disediakan oleh: Siti Hajar dan Samir ( 6A3)

2007

Huraikan ciri-ciri utama sistem politik dan sistem ekonomi tamadun Mesir Awal.

Bandingkan corak kehidupan masyarakat prasejarah antara zaman Paleolitik dengan zaman Neolitik.

Jawapan

Aspek	Paleotik	Neolitik
Pengenalan	-sebelum penciptaan sistem tulisan. - bermula 500 000 tahun dahulu dan -berakhir sekitar 5000 S.M. -zaman paleolitik,mesolitik dan neolitik. -perubahan yang berlaku secara berperingkat-peringkat.
Penempatan	- berpindah-randah. -berlindung di dalam gua dan lubang bawah tanah, bawah ranting kayu yang ditutup dengan rumput. -contoh Petempatan “Gua Niah (Sarawak),Kota Tampan (Perak),dan Tingkayu(Sabah)”. kekal.	- tinggal menetap di kampung-kampung. - muncul petempatan kekal.c0nt0h penempatan: Gua Gomantong (Sabah) dan Jenderam Hilir (Selangor).
Ekonomi	-memburu binatang,mengutip hasil hutan dan menangkap ikan. - memburu dalam kumpulan dan hasil buruan dikongsi bersama.	-menternak binatang dan sudah mula bercucuk tanam. - menternak bintang seperti kambing dan biri-biri manakala tanaman yang ditanam adalah seperti gandum,barli dan kacang. - kegiatan perdagangan berdasarkan sistem barter. pertembungan dengan masyarakat luar dan berlaku pertukaran idea dan teknologi baru.
Peralatan	-alat daripada batu seperti :kapak genggam yang digunakan untuk pelbagai tujuan dan berfungsi sebagai gergaji,pisau dan kapak. - memburu dan sebagai senjata.	-alat batu yang lebih kompleks dan halus. -menitikberatkan nilai-nilai estetika. -tenggala,sabit,dan cangkul daripada batu. -berlaku peningkatan dalam pengeluaran hasil pertanian. - kemahiran dalam menghasilkan tembikar. -Barangan tembikar digunakan untuk menyimpan air dan makanan.
Pengkhususan kerja	-tidak mempunyai pengkhususan kerja.	-bermula pengkhususan kerja. - mempunyai pertalian rapat dengan peningktan dalam pengeluaran hasil pertanian. - lahirnya golongan petani,artisan dan tukang-tukang mahir. - struktur sosial yang kompleks.
Organisasi sosial	-belum mempunyai organisasi sosial	-sudah mempunyai  organisasi sosial -golongan pemerintah:pendeta,raja -golongan diperintah:rakyat biasa,hamba
Kepercayaan	-mempunyai amalan ritual yang dijalankan semasa melakukan upacara pengebumiaan. -Penemuan badrang-barang pengebumiaan menunjukkan wujud kepercayaan tentang kehidupan selepas mati. - kepercayaan animisme iaitu percaya bahawa setiap benda mempunyai roh.	-percaya kepada kuasa-kuasa luar biasa yang dianggap suci - upacara ritual dan amalan korban bagi meningkatkan kesuburan tanaman dan ternakan. - contoh:tarian ritual masyarakat Red Indian bertujuan untuk menjamin bekalan makanan.
Kesenian	-unsur idealisme. -kemahiran melukis ukiran,lukisan,dan mural.Lukisan dan mural: gambar binatang seperti rusa,bison,dan gajah. - melukis di dinding gua dan kulit pokok. -mempunyai pertalaian rapat dengan kehidupan seharian mereka.	-lukisan yang bercorak simbolisme. -permukaan tembikar yang dihiasi dengan pola-pola geometrik dan simbolik.
Kesimpulan	-kemajuan yang pesat dalam pelbagai aspek kehidupan masyarakat. -Kemajuan ini meletakkan asas bagi kemunculan tamadun-tamadun awal di lembah sungai seperti tamadunMesopotamia,Mesir Purba,Hwang Ho,dan Indus.

 

Disediakan  oleh: Cristie dan Abdul Majid(6A3/2012)

 

2008

Huraikan ciri-ciri tamadun awal India di Tapak Mohenjodaro dan Harappa.

Pengenalan

-Tamadun Indus; sempena nama sg. Indus yg mengalir dr kwsn pergunungan Hima-laya ke laut arab

-Tamadun ini lahir di lembah indus yg subur & membuka kegiatan pertanian dijalankan dgn giat

-Tamadun ini m’punyai 70 buah Bandar, ttp dua bandar pentaing ialah Mohenjo Daro & Harappa

-Merupakan bandar terancang terawal di dunia yg dlengkapi dgn pelbagai kemudahan(sis.Pembentungan, jalan raya, longkang tertutup & tandas awam)

-mencapai kemajuan dlm bidang kepercayaan, kesenian, strukrur social, teknologi pembinaan, ekonomi pertanian & perdagangan

 Ciri-ciri tamadun India di Mohenjo Daro & Harappa

1)                 Kemunculan Bandar

-kajian yg dilakukan Sir Mortimer Wheeler & Sir Jonh Marshall menunjukkan Mohenjo Daro & Harappa merupakan bandar terancang yg tertua di dunia

-bandar2 ini dibina berdasarkan pelan yg sama

-terdapat 2 bhgn dlm Bandar iaitu bhgn kubu & bhgn Bandar

-kubu2 didirikan di bhgn barat utk m’elak dr serangan musuh & m’hadapi mslh

banjir, manakala  bhgn pusat bandar pula dilengkapi dgn kemudahan2 spt

kolam mandi, jelapang, &dewan perhimpunan

 

2)                KEMAJUAN DLM EKONOMI PERTANIAN

-memilih lembah sg krn m’punyai kemudahan pengairan & tanah yg subur

-menanam barli & gandum

-lebihan hasil akn disimpan did lm jelapangbg menampung keperluan punduduk di kedua2 kota

-juga menternak binatang spt lembu, kerbau & biri2

 

3)                KEMAJUAN DLM AKTIVITI PERDAGANGAN

-                     Para pedagang m’punyai cap mohor yg digunakan utk menanda pemilikan harta & lambang keagamaan

-                     Penemuan manik & cap mohor milik pedagang di sumeria menunjukkan mrk menjalin hbgn perdagangan dgn Mesopotamia, parsi, badahsha, dekan & rajaputana

4)                KEWUJUDAN ORGANISASI SOSIAL

-Terbahagi kpd 2 glgn iaitu glgn atasan & glgn bawahan

-Glgn atasan tdr drpd glgn pendeta & pedagang

-Glgn pendeta m’rupakan glgn berpengaruh & telibat dlm bd pentaadbiran serta keagamaan, manakala glgn pedagang terlibat dlm aktiviti perdagangan

-Tggl di rumah mewah & m’punyai pekerja sendiri yg terdiri drpd glgn hamba & buruh

-Glgn bawahan pula terdiri drpd petani, buruh, tukang, & hamba

-Menjlnkan tugas mengumpul, menyimpan & memproses bijirin yg dihasilkan petani

5)                KEWUJUDAN AGAMA & KEPERCAYAAN 

-                     M’amalkan amalan politeisme iaitu pemujaan banyak dewa dewi

-                     Dewa dewi ini mewakili fenomena alam spt bumi, api, air & langit

-                     Dewi ibu m’rupakan kepercayaan yg popular disembah

6)                KEMAJUAN DLM BDG TEKNOLOGI

-         Tesrelah dlm aspek pembinaan

-         M’punyai kemahiran menghasilkan batu bata yg bermutu tggi bg sektor pembinaan

-         Pembinaan sis pembentungan bg rumah & tpt mandi awam

-        Longkang tertutup dilengkapi dgn lubang pemeriksaan di sepanjang jln utamabg memudahkan kerja2 pembersihan jika resumbat

 7)    ASPEK KESENIAN

-         M’punyai kemahiran menghasilkan artifak spt manic, patung, subang, alat permainan,tembikar & cop mohor

-         Besifat static & x mempelihatkan daya inovatif

-         Kebanyakan artifak bersifat utilitarian semata-mata

 KESEMPULAN

-                     Masyarakat di lembah indus telah mencapai tahap tamadun yg tggi

-                     Memiliki kemahiran membina bandar terancang

-                     Juga mencapai kemajuan dlm bdg bg memajukan tamadun

-                     Perkembangan ini melahirkan tamadun yg hebat di benua kecil india standing dgn tamadun2 awal spt  Mesopotamia, Mesir Purba & Hwang Ho

                                                                         DISEDIKAN OLEH Mohd Haslam& Suhaili/6A3

Contoh Jawapan Lain

Pengenalan :

·                     Sir Mortimer Wheeler dan Sir John Marshall merupakan dua ahli kaji purba yang mengkaji secara mendalam tamadun Harappa pada awal kurun ke-20M. Daripada kajian itu, mereka mendedahkan sebuah tamadun yang terletak di sekitar Lembah Indus di India Utara. Petempatkan tamadun itu terdiri daripada dua pusat utama iaitu Mohenjodaro yang terletak di tebing kanan sungai Indus di daerah Larkana, Sindh dan Harappa di sebelah Sungai Ravi di negeri Punjab. Kedua-dua pusat itu dikelilingi oleh beberapa lagi tapak-tapak kecil yang terjalin rapat dengan Mohenjodaro dan Harappa melalui suatu sistem perjalanan sungai. Daripada bukti-bukti kaji purba, ahli sejarah berjaya membina semula ciri-ciri bandar Harappa dan Mohenjodaro serta aspek-aspek kehidupan masyarakat Harappa seperti makanan, pakaian dan barang perhiasan, agama, alat-alat senjata, kesenian, hubungan dengan tamadun lain seperti Sumber ekonomi, pertanian dan perdagangan dan sebagainya. Tambahan pula, pelbagai taksiran juga dibuat tentang kebudayaan Harappa, misalnya, asal-usul penduduk Harappa, pertembungan dengan tamadun lain dan hubungan kebudayaan Harappa dengan tamadun Vedic dan kebudayaannya yang di bawah oleh orang Arya pada tahun 1500SM

Isi :

Ciri-ciri Bandar :

Daripada kajian tinggalan kota Mohenjodaro dan Harappa, adalah diketahui bahawa kedua-dua bandar mempunyai ciri persamaan dari segi perancangan bandar yang teliti. Terdapat dua bahagian iaitu kubu kota dan bandar di luar kubu itu. Di dalam kubu ciri yang nyata sekali ialah wujudlah sebuah kolam mandi yang mungkin digunakan untuk amalan agama ritual dan juga sebuah jelapang (Great Granary) yang terletak di atas sebuah podium yang berukuran 150 kaki lebar dan 200 kaki panjang. Jelapang itu adalah digunakan oleh pemerintah untuk menyimpan biji-bijirin yang merupakan hasil berlebihan pertanian. Bahagian bandar yang wujud di luar kubu membayangkan juga perancangan sistematik. Dalam tapak pelan bandar, adalah diketahui bahawa jalan-jalan dan rumah batu adalah dirancang secara teratur. Menurut ahli kaji purba, unsur keseragaman perancangan bandar adalah disebabkan Mohenjodaro dan Harappa merupakan dua pusat pemerintahan yang dikendalikan oleh raja atau golongan paderi.

Masyarakat Heterogenous :

Daripada kajian hampir 50 rangka manusia yang digali dari Mohenjodaro, Harappa dan Chanhu Daro, ahli kaji purba telah mengenal pastikan tiga jenis kumpulan etnik. Pertamanya, jenis Proto-Australoid yang serupa dengan orang asli di Australia pada masa kini; kedua, jenis Mediterranean yang dipercayai memberi sumbangan kepada perkembangan bandar dan pertanian dan, ketiga, jenis Mongoloid yang mungkin berasal dari Nepal atau Assam. Jadi, dari segi komposisi etnik tamadun Harappa, boleh dikatakan bahawa penduduk-penduduk Harappa tidak bersifat kehomogenan.

Ekonomi Pertanian :

Daripada penemuan serpihan tembikar, adalah diketahui gandum dan barli merupakan sumber makanan utama penduduk-penduduk Harappa. Wujudnya jelapang di Mohenjodaro dan Harappa boleh disimpulkan bahawa lebihan biji-bijian gandum dan barli disalurkan kedua-dua pusat pemerintahan untuk menampung keperluan masyarakat Harappa. Serpihan tekstil yang dijumpai memberi bukti bahawa kapas ditanam dan, kemungkinan besar, kain kapas merupakan barang eksport. Berdasarkan bukti-bukti tulang binatang adalah jelas kaum petani menternak lembu, kerbau, kambing, biri-biri, babi, anjing dan gajah.

Ekonomi Perdagangan dan Hubungan dengan Tamadun Lain :

Tamadun Harappa, nampaknya, tidak berkembang dalam keadaan terpencil. Manik-manik dan cap mohor yang ditemui di Sumeria menunjukkan bahawa Harappa terjalin hubungan dengan Mesopotamia. Cap mohor, biasanya digunakan oleh para pedagang untuk menandakan pemilikan harta. Kebanyakan artifak yang dibuat daripada emas, perak, plumbum, bitumen, alabaster, dan tembaga menunjukkan hubungan perdagangan Harappa dengan Parsi, Badahsha, Dekkan dan Rajputana. Jadi, boleh diandaikan bahawa hubungan perdagangan telah berjaya mewujudkan bukan saja segulungan saudagar tetapi juga pusat-pusat perdagangan seperti Sutkagon-Dor.

Tulisan :

Wujudlah tulisan Harappa adalah diketahui daripada inskripsi pada cap mohor tetapi sehingga masa kini skrip itu tidak dapat dinyahkodkan (decipher). Menurut ahli sejarah skrip Harappa tidak sema sekali berunsur kesamaan dengan sesuatu skrip kuno di Asia Barat atau lain-lain tempat. Daripada analisis skrip Harappa, didapati 250 simbol yang terbentuk piktografi yang melambangkan berbagai-bagai benda dan boleh disimpulkan bahawa skrip itu dibaca mengikut amalan boustrophedon iaitu dibaca dari kanan ke kiri dan kiri ke kanan. Adalah diandaikan bahawa simbol-simbol dalam skrip Harappa mewakili nama atau gelaran seorang.

Kesenian :

Kesenian Harappa dapat dikaji dengan merujuk kepada artifak seperti cap mohor, manik-manik, patung-patung, serpihan barang kemas, subang, permainan, bangunan-bangunan dan tembikar. Berbanding dengan Mesopotamia atau Mesir, monumen-monumen yang besar atau seni arca yang mengagumkan tidak wujud di Harappa. Corak kesian tamadun Harappa adalah statik, langsung tidak inovatif dan sama sekali bersifat praktikal dan utilitarian. Sifat-sifat negatif yang disebutkan di atas boleh dibuktikan, misalnya dengan merujuk kepada perancangan dan bentuk struktur bangunan-bangunan Mohenjodaro dan Harappa yang hanya mementingkan tujuan utilitarian saja.

Kepercayaan dan Agama :

Menurut ahli sejarah, wujudnya banyak patung-patung wanita di Mohenjodaro dan Harappa menunjukkan, kemungkinan besar, amalan pemujaan Dewi-Ibu. Pemujaan Dewi adalah suatu konsep agama yang biasanya diamalkan dalam Hinduisme di kawasan desa pada masa kini. Tambahan pula, ahli kaji purba juga menjumpai suatu cap, mohor yang menunjukkan suatu dewa yang bertanduk serta bermuka, tiga dan kelilingi oleh empat ekor binatang iaitu gajah, harimau, badak sumbu dan kerbau. Adalah tidak dinafikan bahawa dewa itu ialah prototaip, atau pelapor Shiva (Lord of the Beasts) dalam agama Hinduisme. Di samping itu, masyarakat Harappa juga mengamalkan kepercayaan animisme iaitu menyembah batu-batu, pokok-pokok dan binatang-binatang yang dianggap tempat kediaman roh sama ada baik atau jahat. Daripada penjelasan tersebut, boleh disimpulkan bahawa agama Hinduisme yang muncul pada zaman Vedas ada kaitan dengan agama masyarakat Harappa.

2009

Huraikan cirri-ciri agama dan kepercayaan yang diamalkan oleh masyarakat pada zaman tamadun awal manusia

Contoh Jawapan:

Pengenalan

Ø Salah satu ciri masyarakat tamadun awal ialah kewujudan agama dan kepercayaan

Ø Agama – merujuk kepercayaan kepada Tuhan, dewa-dewi, atau roh

Ø Kepercayaan – sesuatu yang dianggap benar

Ø Kemunculan agama dan kpercayaan – hasil interaksi antara manusia dan alam sekelililng

Ø Antara agama dan kepercayaan yang diamalkan – politeisme, aninisme, pemujaan roh nenek moyang, pemujaan dewa-dewi, kepercayaan kehidupan selepas mati

Isi

Ø Keprercayaan politeisme

i)       Merujuk kepada penyembahan banyak Tuhan dan dewa-dewi

ii)    Diamalkan di Lembah Indus, Mesopotamia, Mesir Purba

iii)  Percaya alam sekitar dipengaruhi oleh dewa-dewi

iv)   Penyembahan dilakukan – mengelakkan malapetaka

v)     Masyarakat Mesir Purba mempercayai terdapat lebih 2000 dewa-dewi di alam semesta

vi)   Dewa dewi orang Mesir Purba – Re (Tuhan matahari), Amon Re, Osiris (Tuhan Sungai), Ptah, Toth, Horus, Isis (Tuhan Bulan), Anubis

Ø Kepercayaan aninisme

i)       Kepercayaan terhadap kuasa-kuasa ghaib menguasai alam sekeliling

ii)    Menyembah unsur-unsur – matahari, bulan, angin, langit

iii)  Percaya unsur-unsur alam mempengaruhi kehidupan manusia – mendatangkan malapetaka – kemarau, banjir, penyakit

iv)   Penyembahan unsur alam amat ketara daripada penyembahan Re (Tuhan Matahari), Ra Atum (Tuhan Langit), Amun (Tuhan Angin) – masyarakat Mesir Purba

v)     Lembah Indus mnyembah dewa-dewi mewakili fenomena alam – langit, bumi, air, api, bintang, tumbuh-tumbuhan

vi)   Penyembahan pokok Acacia dan Pipal juga popular dalam masyarakat Indus

Ø Kehidupan selepas mati

i)       Orang Mesir Purba pervaya orang yang meninggal dunia akan hidup semula di alam akhirat – lahir tradisi mengawet mayat

ii)    Pemerintah Mesir membina pyramid menyimpan mumia – tempat bersemadi roh

iii)  Upacara pengebumian – disertakan barang-barang kemas, makanan, pakaian – dapat digunakan si mati di akhirat

iv)   Kepercayaan ini juga terdapat di Hwang Ho – zaman Shang – menebumikan raja dengan barang seperti harta

Ø Pemujaan roh nenek moyang

i)       Diamalkan dalam tamadun China sejak zaman Shang

ii)    Amalan tertua di China dan masih diamalkan hingga hari ini

iii)  Mereka percaya roh orang meninggal mempunyai pengaruh dalam kegiatan mereka seharian

iv)   Menggunakan tulang-tulang nujum untukmembuat ramalan yang ada kaitan dengan roh nenek moyang mereka

Ø Menjalankan amalan ritual

i)       Pemujaan dan upacara korban bgi mengelakkan malapetaka

ii)    Masyrakat Indus mengamalkan upacara mandi ritual – untuk memelihara kebersihan dan kesucian serta menghalau roh-roh jahat

iii)  Mereka juga menjalankan upacara korban binatang kecuali lembu – lembu dianggap suci

iv)   Masyarakat Shang juga mengamalkan upacara korban untuk Tuhan mereka bagi mengelakkan malapetaka

Ø Menyembah dewa dewi

i)       Masyarakat Sumeria percaya setiap negara kota mempunyai dewa penaung sendiri

ii)    Antara dewa negara kota yang penting ialah Dewa Shara (dewa penaung kota Umma), Dewa Zababa (dewa penaung kota Kish)

iii)  Masyarakat Indus percaya penyembahan Dewi Ibu dan Dewi Siva

iv)   Kepercayaan Dewi Ibu amat popular – dianggap tenaga kosmik – sebahagian jiwa kosmik dalam kalangan masyarakat Indus

v)     Penemuan mohor menagndungi dewa berkepala 3 menunjukkan pemujaan Dewa Siva di Lembah Indus

Ø Kepercayaan bersifat antromorfik

i)       Kepercayaan Tuhan mempunyai sifat manusia

ii)    Ketara dalam masyarakat Mesir Purba – mengamalkan konsep ketuhanan firaun

iii)  Mereka percaya firaun ialah tuhan atau anak tuhan

iv)   Zaman kerajaan lama – firaun dianggap jelmaan Tuhan Horus

v)     Zaman dinasti ke-3 dan ke-4 – firaun dianggap anak Tuhan Matahari

Ø Kepercayaan bersifat teriomorfik

i)       Kepercayaan Tuhan bersifat binatang

ii)    Mesyarakat Mesir Purba melambangkan Tuhan mereka dengan binatang

iii)  Tuhan Baster – kucing

iv)   Tuhan Hathor – lembu

v)     Mereka juga mengamalkan pemujaan binatang

 

Kesimpulan

Ø Mempunyai agama dan kepercayaan masing-masing

Ø Menunjukkan kemajuan yang dicapai oleh masyarakat tamadun awal dalam aspek kerohanian

Ø Jelas meninggalkan kesan dalam aspek pemerintahan, seni bina, sistem tulisan dan ekonomi

 Disediakan Oleh :

 Wan Haziq Fadhullah bin Wan Razali & Siti Qadariah binti Ibrahimhasan (6A3)

2010

Huraikan cirri-ciri utama kebudayaan Paleolitik dan Neolitik

Pengenalan

Zaman Paleolitik-

Zaman Neolitik-

Isi penting

ALAT

• Alat batu digunakan sebagai senjata @ barang perhiasan

• Alat batu yg digunakan adalah besar dan dari segi pembuatannya.

• Hanya satu bhg alat ditajamkan utk tujuan memotong

• Alat2 batu dipegang dgn tangan yg dikenali sebagai kapak tangan (fist hatcher)

• Kapak tangan digunakan utk pelbagai tujuan dan berfungsi sebagai gergaji, pisau dan kapak.

• Terdapat juga alat2 lain yg diperbuat drpd tulang, tanduk dan gading gajah

• Contoh; jarum diperbuat drpd tulang, kail ikan , lembing & anak panah.

Kegiatan Ekonomi

• Mereka bergantung kpd aktiviti seperti menangkap ikan, memburu binatang dan mengumpulkan hasil hutan dan buah-buahan.

• Mereka tidak tahu menternak binatang dan bercucuk tanam.

• Ini kerana mereka tidak mempunyai pengetahuan mengenainya dan bergantung kepada alam sekeliling/ sekitar sebagai sumber makanan mereka

Kerohanian/Agama & Kepercayaan

• Amalan ritual dipraktikkan semasa upacara pengebumian

• Penemuan barang2 pengebumian menunjukkan bahawa wujud kepercayaan terhadap kehidupan selepas mati.

• Mereka juga mempunyai kepercayaan terhadap kuasa2 ghaib

• Ini jelas drpd upacara ritual yg diamalkan semasa pengebumian spt;

i. beri penghormatan kpd si mati dgn melukis dan mewarnakan mayat

ii. meletakkan kedua2 tangan di atas dada

iii. menyertakan barang2 berharga spt subang, rantai dan alat2 lain spt senjata di dalam kubur menyertakan barang2 berharga spt subang, rantai dan alat2 lain spt senjata di dalam kubur

Tempat Kediaman

• Mereka tinggal di dalam gua, persisiran pantai dan tepi sungai

• Tujuannya utk melindungi mereka drpd segala ancaman musuh spt binatang liar

• Mereka sering berpindah-randah(nomad) dalam kumpulan kecil dan tiada pengkhususan kerja

Organisasi Sosial

• Mereka hidup dalam kelompok kecil dan mempunyai struktur sosial yg lebih teratur.

• Penemuan tulang2 menunjukkan bahawa mereka memburu dalam kumpulan dan hasil buruan dikongsi bersama

Kesenian

• Diilhamkan oleh benda2 yg ia nampak

• Meliputi lukisan ,ukiran dan mural

• Lukisan dan mural yg dihasilkan terdiri drpd gambar2 binatang

• Mereka mempunyai kemahiran dalam melukis pergerakan sesuatu objek.

• Sebahagian drpd mural/lukisan mereka terdiri drpd gambar binatang yg berlari, melompat, meragut dsb

• Pergerakan binatang ini ditonjolkan dgn melukis garisan2 tambahan

• Kesenian merupakan amalan magis yg betujuan menambahkan hasil perburuan

Ciri peradaban zaman neolitik

Alat

• Pembuatan peralatannya lebih kompleks dan halus

• Tembikar, penggunaan benang kapuk dan bulu utk proses penenunan yg baru dipelajari

• Alat2 baru dibuat dgn sempurna dan digunakan utk pertanian

Kegiatan Ekonomi

• Menyaksikan suatu perubahan yg disifatkan sebagai revolusi pertanian

• Mereka menjalankan kegiatan pertanian dan penternakan binatang.

• Mereka tidak lagi bergantung kpd sumber2 alam semulajadi

• Mereka menanam tanaman makanan (biji-bijirin). Ini berlaku kerana perubahan persekitaran dan iklim berikutan dgn tamatnya zaman air batu.

• Mereka menanam tanaman spt gandum, barli, padi jagung dll.

• Mereka menternak kambing, biri2,khinzir dan kambing.

• Perkembangan ini mewujudkan kehidupan yg lebih stabil & selamat.

• Mereka juga menggunakan terusan tali air utk mengairi kawasan2 pertanian

• Kesannya hasil pengeluaran meningkat

• Hasil yg berlebihan menyebabkan wujudnya perdagangan

Tempat Kediaman

• Kehidupan secara menetap dan membina perkampungan

• Mereka tidak lagi berpindah randah kerana dapat bergantung kpd bekalan yg dihasilkan di sekitar petempatan mereka

• Mereka membina rumah yg dibina drpd tanah liat

Pengkhususan Kerja

• Lebihan hasil menyebabkan berlakunya pengkhususan dalam pekerjaan dan menggalakkan kegiatan perdagangan berdasarkan sistem barter

• Selain golongan petani, wujud golongan artisan dan tukang2 kraf yg mahir

• Golongan ini memberi tumpuan kpd kerja2 membuat alat2 batu baru spt sabit, mortar dan anak lesung

• Wujudnya perbezaan peranan lelaki dan wanita

• Tukang mahir membuat alat2 tembikar utk menyimpan bijirin, wain dan minyak

Agama & Kepercayaan

• Sistem agamanya lebihkompleks

• Mereka mempercayai kuasa luar biasa & penyembahan dewa/i

• Masyarakat bergantung kpd fenomena alam spt hujan,peredaran musim & kesuburan tanaman pertanian dan penternakan binatang

• Contoh; tarian masyarakat Indian di Amerika. Mereka menari dan melakonkan gerak-geri binatang yg menjadi sumber makanan mereka

• Tujuan mereka berbuat demikian ialah menjamin bekalan makanan yg mencukupi dan mengelakkan spisies tersebut drpd pupus.

Kesenian

• Berasaskan simbolisme

• Ini ditunjukkan dalam tembikar2

• Permukaan tembikar dihias /diukir dgn pola2 geimetrik dan simbolik

 NUR AZLINA BT SAHARI & SITI NURAMIZA BT AMEN

2011

Huraikan factor yang menyebabkan tamadun-tamadun awal muncul di sekitar lembah sungai

 TEMA 2( Manusia Dan Masyarakat )

1998

Jelaskan faktor-faktor utama yang membawa kepada kelahiran konsep dan amalan negara kota di dunia yunani dan huraikan cirri-ciri perbezaan antara Sparta dengan Athens.

ATHENS	PERBEZAAN	SPARTA
Kedudukan negara kota Athens yang terletak di Utara Semenanjung Peloponnesus adalah sangat strategik kerana ianya wujud di kawasan yang bergunung-ganang serta berhampiran dengan laut. Selain itu, kedudukannya yang berhampiran dengan laut sangat strategik bagi mereka kerana dapat memperolehi sumber makanan seperti ikan, dan lain-lain makanan laut dengan mudah. Di samping itu, mereka juga dapat menjalankan kegiatan ekonomi dan perdagangan. Kebanyakan lembah-lembah Greek berbentuk piring terbalik iaitu berbonggol-bonggol dan kawasannya sangat subur untuk pertanian.	Kedudukan	Sparta mempunyai kedudukan yang strategik iaitu terletak dalam daerah Laconia (Selatan Greek, Semenanjung Peloponesia) sehingga membolehkan Sparta berpotensi menjadi sebuah negara kota yang kuat. Kedudukannya dilindungi oleh laut dan kawasan tanah tinggi telah melindungi Sparta daripada serangan luar. Serangan musuh dapat diputuskan kerana terdapat lindungan daripada perairan sungai.
Mereka menjalankan kegiatan perdagangan seperti import dan eksport. Athens juga turut mengimport ikan, daging bergaram, buah-buahan dan arak. Selain itu, bahan mentah seperti galian, kain-kain bulu, pakal iaitu dibuat daripada damar untuk menutup celah-celah papan dan fleks. Namun begitu, eksport Athens pula terdiri daripada minyak zaitun, perak, batu marmar, bahan buatan dan lukisan. Athens juga terkenal dan termasyhur dalam perdagangan kerana mereka mengamalkan cukai import dan eksport yang rendah	Ekonomi	Sparta merupakan sebuah negara kota yang tidak menggalakkan kegiatan perdagangan dan perniagaan walaupun terdapat pelbagai bentuk muka bumi yang subur dan mempunyai deposit bahan galian seperti bijih besi. Kesemua ini dilakukan semata-mata untuk memastikan masyarakat yang ingin dilahirkan dan dibesarkan adalah masyarakat militer.
Negara kota Athens merupakan sebuah negara kota yang bebas iaitu tidak dijajah atau berdaulat. Athens menguruskan pentadbiran dengan membentuk kerajaan yang ditadbir oleh menteri. Ianya bertujuan untuk mengawal aktiviti rakyat supaya dapat hidup dengan aman. Rakyat berperanan memilih wakil mereka sebagai pemerintah melalui pilihanraya. Warganegara lelaki bermesyuarat memutuskan perkaraperkara tertentu. Sistem pentadbiran terdiri daripada tiga buah institut iaitu Dewan Perhimpunan, Majlis Majistret dan Juri. Mesyuarat awam atau Dewan Perhimpunan membincang dan meluluskan tindakan pemerintah. Majlis Majistret dan Juri pula berhak meluluskan undang-undang serta melantik wakil-wakil untuk mentadbir hal-ehwal negara. Sementara itu, Mahkamah Undang-undang berjuri ditubuhkan untuk membicarakan tentang orang yang melanggar undang-undang. Terdapat juga 10 orang jeneral yang dipilih daripada warganegara untuk menjaga keselamatan negara.	Unit Bebas	Sparta mengamalkan sistem pemerintahan bercorak monarki terhad. Selain itu, urusan pentadbiran dibantu oleh sebuah majlis yang mempunyai 28 orang yang kebanyakan anggotanya berketurunan bangsawan. Perkhidmatan bangsawan adalah untuk seumur hidup. Ahli-ahli majlis dipilih oleh warganegara Sparta dalam Dewan Perhimpunan yang kesemua ahlinya terdiri daripada lelaki.
Kepercayaan masyarakat Athens berasaskan Polytheism iaitu kepercayaan terhadap banyak tuhan. Masyarakat Greek percaya bahawa dunia tuhan adalah sama dengan dunia manusia. Mereka juga mempercayai bahawa tuhan-tuhan mereka menetap di Gunung Olympus yang berada di Utara Greek.	Agama	Mereka menyembah beberapa orang dewa dan dewi, setiap orang mempunyai gelarannya serta sifat-sifatnya yang tertentu dan menjalankan sesuatu tugas yang telah dikhaskan baginya. Upacara keagamaan utama dalam penyembahan mereka ialah pengorbanan lembu dan kambing biri-biri sebagai satu perhimpunan suci dan mesra dan dapat merapatkan lagi hubungan manusia dengan dewa-dewi. Di samping itu, sukan olimpik diadakan untuk memperingati tuhan-tuhan mereka.
Masyarakat Athens menerima latihan daripada umur 18 hingga 20 tahun. Setelah 20 tahun, mereka dihantar ke kubu-kubu pertahanan sempadan di Attica. Dalam umur 20 hingga 60 tahun, dikerah berkhidmat bila-bila masa. Askar-askar dilengkapi dengan senjata berat dan berdiri rapat-rapat dalam barisan. Mereka juga mempunyai angkatan laut yang handal dan telah ditubuhkan oleh Themispocles. Angkatan laut ini telah berjaya menyelamatkan Greek di Salamis dan Mycale. Tentera Athens diberi kuasa memimpin bagi kuasa-kuasa laut Greek yang dikenali sebagai “Gabungan Delos”. Kapal laut yang terkenal ialah Trireme.           Negara kota Athens mempunyai bilangan penduduk yang paling ramai di Yunani iaitu seramai 40 ribu orang.	Ketenteraan                                                                 Penduduk	Tenteranya terdiri daripada 2 komponen iaitu tentera darat dan tentera laut. Kanak-kanak Sparta akan menjalani latihan ketenteraan bila mereka mencapai usia 7 tahun di mana mereka diajar menulis, membaca, berperang dan menggunakan senjata. Mereka dilatih secara kuku besi: sepasang pakaian sepanjang tahun, berjalan tanpa kasut dan tidur atas bantal yang dipintal sendiri. Hal ini adalah wajib bagi golongan peer. Mereka akan memasuki tentera pada usia 20 tahun sehingga berusia 30 tahun dan terpaksa tinggal di berek tentera di bawah penyeliaan warganegara yang lebih tua dan pemuda-pemuda Sparta yang diberi nama “Tukang Sebat”.     Sebuah negara perlu diwakili oleh sejumlah penduduk. Masyarakat Sparta diwakili oleh 3 golongan iaitu peer, helot dan perioeci. Peer terdiri daripada golongan pemerintah dan pemilik tanah. Hamba abdi dan petani yang mengerjakan tanah golongan peer dikenali sebagai helot. Golongan helot ini sebahagiannya diwakili oleh penduduk yang ditawan. Ia merupakan majoriti penduduk Sparta. Perioeci pula ialah orang bebas yang menjalankan kegiatan pertanian dan perdagangan. Di dalamnya termasuk para pekerja tukang dan pedagang yang dengan rela hati tunduk kepada pemerintah.
Negara kota Yunani wujud di kawasan yang bergunung-ganang dan hampir dengan laut. Keadaan ini sesuai untuk perkembangan komuniti-komuniti kecil tetapi amat sukar untuk mengadakan perpaduan. Mereka berhubung hanya melalui jalan laut. Selain itu, persaingan antara negara-negara kota untuk menguasai pemerintahan oligarki orang Athens menyebabkan mereka memberontak.	Tiada Perpaduan	Di Sparta, sentiasa berlaku perang dengan negara kota lain seperti Athens, Corinth, Olympia dan Argos. Persaingan ini berlaku kerana ingin meluaskan tanah jajahan mereka. Selain itu, kekayaan dan kekuasaan juga mendorong mereka berperang. Biasanya, peperangan dan permusuhan berlaku apabila idea baru menentang fikiran lama mereka dan menggancang tapak pendirian hidup mereka. Kepercayaan yang berbeza turut mengakibatkan peperangan dan pertelingkahan.

Disediakan Kenny & Azwan /6A1

 

 

Dengan merujuk kepada sistem pemerintahan empayar di India, China dan Rom, bincangkan langkah-langkah yang telah diambil oleh pemerintah untuk mengekalkan empayar-empayar tersebut.

Contoh Jawapan

  PENGENALAN
·        Empayar - sebuah kerajaan yang tertinggi dan berdaulat yang menguasai wilayah-wilayah, negeri atau daerah yang luas

·        diperintah oleh seorang pemimpin  berwibawa bergelar maharaja.

·        Penduduknya pula merentasi aspek ras, agama dan budaya.

·        sesebuah empayar dibina melalui kegiatan penaklukan.

·        Dibentuk atas idealism dan matlamat seseorang pemerintah

 Perluasan wilayah :

·        memperkembangkan pengaruh di wilayah-wilayah berhampiran.

·        menundukkan kuasa-kuasa besar di pinggiran yangmenggugat kestabilan politik sesebuah empayar.

·        Contohnya, empayar Maurya diasaskan oleh Chandragupta Maurya dengan menyatukan negara-negara kecil di utara India. Pembentukan empayar ini bertujuan untuk menundukkan ancaman Yunani.

 

Sistem birokrasi yang teratur :

·        Kekuatan sesebuah empayar dapat dipertahankan dengan wujudnya sistem pentadbiran yang sistematik dan teratur.

·        Sistem pentadbiran amat penting bagi mengukuhkan cengkaman kuasa kerajaan 

·        Membahagikan empayar kepada wilayah-wilayah yang diperintah oleh gabenor

·        Contohnya, Maharaja Shih Huang Ti telah membahagikan empayarnya kepada 36 wilayah dan wilayah-wilayah ini ditadbir oleh gabenor tentera.

 

Keseragaman budaya :

o    melahirkan keseragaman budaya di seluruh empayar.

o     budaya negara induk akan dijadikan budaya rasmi di seluruh jajahan takluk empayar.

o    Contohnya, Iskandar  Zulkarnain menyebark kebudayaan Hellenistik yang  merupakan paduan antara budaya Yunani dan Parsi ke seluruh empayar

o    Beberapa bandar baru ditubuhkan sebagai pusat penyebaran kebudayaan Hellenistik seperti Iskandariah dan  Antioch.

 

Kehegemonian sosial dan ekonomi :

o    bertindak menyeragamkan sistem tulisan, ukuran timbangan danpenggunaan matawang.

o     untuk melicinkan urusan pentadbiran dan memupuk semangat nasionalisme di kalangan penduduk.

o    Contohnya, Sargon Agungtelah memperkenalkan bahasa Akkadia sebagai bahasa rasmi empayarnya. Manakala, Asoka yang merupakan pemerintah agung empayar Maurya telah

Kewibawaan pemimpin :

o    Kekuatan dan keutuhan sesebuah empayar bergantung kepadapemimpin yang berwibawa. 

o    dapat mewujudkan kestabilan politik  dengan menggunakan kekuatan tentera.

o    pemimpin memberikan naungan politik kepada pertumbuhan tamadun.

o    Contohnya, Maharaja Shih Huang Ti memberi peluang kepada golongan sarjana yang berminat dengan falsafah Konfucius menjalankan penyelidikan sejarah. Manakala, kerajaan Maurya memberikan naungan politik kepada golongan karyawan untuk bergiat dalam lapangan kesenian dan kesusasteraan.

 Penyebaran agama :

o    bertindak menyebarkan fahaman agama ke wilayah-wilayah jajahan takluk khususnya kepada pemimpin yang terikat dengan sesuatu fahaman agama

o    Contohnya,Maharaja Asoka telah mengambil beberapa langkah untuk menyebarkan agama Buddha dalam empayarnya. Selain, mengadakan siri lawatan ke seluruh empayar untuk menyebarkan agama Buddha, baginda juga melantik pegawai-pegawai yang dikenali sebagai Dharma Mahamatra untuk menyebarkan agama Buddha.
Selain itu, Asoka telah mempraktikkan dan mengamalkan ajaran-ajaran Buddha dalam kehidupannya dengan menghentikan amalan membunuh binatang dan memakan daging. Hasil usaha dan langkah-langkah tersebut, agama Buddha telah menjadi agama dunia.

 

Kemajuan komunikasi :

o    Kejayaan sesebuah empayar juga bergantung kepada sistem pengangkutan dan komunikasi. Rangkaian jalanraya diperlukan untuk menggerakkan pasukan tentera untuk melicinkan pentadbiran. Hal ini dapat dilihat dalam kerajaan Rom pada zaman Augustus Caesar. Beliau telah membina jalanraya-jalanraya yang menghubungkan Rom dengan kebanyakan kawasan jajahannya. Ini telah memudahkan pergerakan tentera ke kawasan jajahan untuk mematahkan sebarang kebangkitan untuk mencabar kepimpinan maharaja.

 Kesimpulan :

Empayar merupakan entiti politik yang lahir daripada kegiatan ketenteraan yang menyebabkan proses perluasan wilayah. Sebagai unit politik yang merangkumi kawasan yang luas, empayar mempunyai beberapa ciri seperti sistem birokrasi kerajaan pusat yang mantap , kehomogenian budaya, agama dan budaya, kekuatan militer, perlaksanaan hegemoni dan sistem naungan ekonomi. Ciri-ciri ini amat penting dalam memantapkan serta mengukuhkan kedudukan sesebuah empayar dari segi politik, ekonomi dan sosial. 

                                                              Disediakan ialah Shah Asfia & Zulhanizam/6A1

1999

Huraikan perkembangan sistem pemerintahan yang berbentuk republik di Eropah Barat pada zaman pertengahan tinggi ( kurun ke- 11 hingga ke- 13 masihi ) dan kesan-kesannya terhadap masyarakat Eropah.

Contoh Jawapan

PENDAHULUAN

-         kerajaan yang memberi hak kepada rakyat untuk memilih wakil yang akan melulus dan melaksanakan undang-undang negara.

-         tidak mempunyai raja.

-         tidak lagi mahu diperintah oleh pemerintahan beraja.

-         mewujudkan sebuah kerajaan bercorak republik.

 ISI-ISI UTAMA

CIRI-CIRI PEMERINTAHAN REPUBLIK

        i        KONSUL

-         2 orang konsul

-         untuk menjamin kebajikan dan kedaulatan rakyat

-         mengelakkan salah seorang daripada mereka mempunyai pengaruh yang kuat(salah guna kuasa).

-         dilantik untuk tempoh setahun

-         berumur 42 tahun ke atas atau sekurang-kurangnya telah menjadi senator selama 12 tahun

-          dari masyarakat kelas patrician dan plebeian.

       ii        DEWAN SENAT

-         dianggotai oleh golongan bangsawan-dikenali sebagai senator.

-         menasihati konsul dan menguruskan hal ehwal luar negara.

-         mengawal perbendaharaan negara, menentukan dasar hubungan luar dan peperangan, mengendalikan pentadbiran wilayah-wilayah, dan melantik gabenor-gabenor wilayah.

-         dibenarkan untuk meluluskan senatus consultum republica defenda iaitu dekri mutlak yang meletakkan Dewan Senat sebagai kuasa tertinggi kerajaan.

      iii        DEWAN PERHIMPPUNAN

-         dianggotai oleh semua rakyat Rom

-         mempunyai kuasa yang terhad.

-         semua rakyat Rom akan berkumpul dan mendengar laporan tentang perkara yang dibincangkan.

-         Fungsi Dewan-mengesahkan undang-undang yang telah diluluskan oleh Dewan Senat.

KESAN-KESAN

        i        kemunculan para pemerintah dictator

-         menyebabkan sering berlaku perkelahian, pembunuhan, perebutan kuasa antara beberapa orang diktator.

-         golongan bawahan Rom mengadakan pemberontakan

-         mahukan pembaharuan dari segi ekonomi, terutamanya tentang tanah

-         dipimpin oleh Tiberius dan Cains Gracchus, tetapi kedua-duanya terkorban

       ii        bermula pertelagahan antara tokoh-tokoh yang mahu memimpin negara

-         Marius, Wsulla, Pompey dan Caesar.

-         Caesar berjaya mengalahkan musuhnya

-          memaksa Senat meluluskan segala kehendaknya

-         menjadi diktator dan sekaligus menamatkan sistem pemerintahan republik Rom

      iii        PEMERINTAHAN CAESAR

-         Caesar-diktator seumur hidup

-         pemerintah seluruh angkatan tentera sehingga digelar maharaja.

-         menghasilkan pelbagai pembaharuan

-         Caesar dibunuh pada 44 SM oleh sekumpulan ahli Senat-beralasankan Caesar menjadi terlampau kuat.

-         Dlm keadaan kelam kabut,muncul Octavian (Augustus) yang menjadi Maharaja Rom yang pertama dengan memerintah tanah-tanah luas di bawah penguasaan Rom.

 KESIMPULAN

-meninggalkan kesan yang begitu mendalam terhadap masyarakat terdahulu terutamanya kepada masyarakat Eropah.

- telah mewujudkan satu sistem pemerintahan yang baharu yang masih diamalkan sehingga hari ini.

Disediakan  oleh Mohd.Aiman dan Sh.Nurul Izzati/6A1

Bandingkan peranan agama dalam proses memperkukuhkan asas kekuatan pemerintahan Islam antara zaman Kesultanan Melayu Melaka dengan zaman Khalifah ar-Rasyidin.

Jawapan

Pendahuluan :

Latarbelakang Melaka

- Kesultanan Melayu Melaka diasaskan oleh Parameswara, seorang putera Srivijaya beragama Hindu yang berasal dari Palembang di antara tahun 1400 hingga tahun 1403.

-Pada awalnya Melaka bukanlah sebuah kerajaan Islam. Hal ini berubah pada tahun 1409 apabila Parameswara berkahwin dengan puteri dari Pasai.

Latarbelakang Khulafa’ ar-rasyidin

-zaman Khulafa’ ar-rasyidin ialah zaman selepas pemerintahan dan kewafatan nabi Muhammad.

-diketuai oleh seorang khalifah

-khalifah abu bakar  as-siddiq,umar al khattab,uthman bin affan,ali bin abi talib

-agama memainkan peranan yg penting dalam proses memperkukuhkan kerajaan Islam Kesultanan Melayu Melaka dan Khulafa’ ar-rasyidin.

Isi-isi penting:

a)Peranan agama dalam bidang politik:

Kesultanan Melayu Melaka

-Perubahan gelaran Sultan (berdaulat)pemerintahan beraja.)

-hierarki tertinggi-sultan sebagai khalifah Allah.

-pengislaman parameswara.(berkahwin dgn puteri pasai)

-hubungan diplomatik dgn china menyebabkan Melaka mjd kuat.

-wujud undang2 melaka: Hukum Kanun Melaka dan Undang2 Laut Melaka.

Khulafa’ar-rasyidin

-khalifah(ketuaNegara,ketua agama)

-pntdbiran berasaskan al- quran dan hadis

-islam mjd agama rasmi.

-undang2 syariah.

-konsep ummah(umat islam adalah bersaudara)menyebabkan kekuatan umat islam bertambah kuat.

 

b)Peranan agama dalam bidang ekonomi:

Kesultanan Melayu Melaka

-konsep ekonomi islam-menghindari riba,adil dalam urus niaga,akad jual beli.

-perdagangan ialah aktiviti utama (rempah,logam)

-penggunaan mata wang logam yang bertulis nama pemerintah.

-perdagangan dilakukan berdasarkan Hukum Kanun Melaka dan Undang2 Laut Melaka.

Khulafa’ ar-rasyidin

-berdasarkan konsep ekonomi islam.

-kegiatan utama ialah berniaga.

-mata wang dirham islam diperkenalkan & dinar emas.

-berdasarkan hukum islam(sah dan halal)

c)Peranan agama islam dalam bidang sosial:

Kesultanan Melayu Melaka

-sifat-sifat mahmudah-sopan santun, saling hormat-menghormati,

-pakaian-menutup aurat,jubah,berhijab

-amalan mazmumah diharamkan-berjudi,minum arak,zina

Khulafa’ ar-rasyidin

-penghapusan sistem perhambaan

-persamaan taraf antara lelaki dan perempuan

-mengangkat martabat wanita

-penghapusan aktiviti membunuh bayi perempuan

-sistem kabilah dihapuskan.

d)Peranan agama dalam bidang pendidikan:

Kesultanan Melayu Melaka

-selain daripada masjid sebagai pusat penyebaran ilmu,Istana juga menjadi tempat pertemuan ulama,pusat penterjemahan,perpustakaan,madrasah,surau,rumah ulama

-pengenalan sistem tulisan jawi.

Khulafa’ar-rasyidin

-masjid menjadi tempat belajar ilmu agama.

-bhasa arab mjd bahasa rasmi.

-pengenalan takwim Islam.

-salinan semula Al-quran

-Pendidikan kanak2 di kuttab.

e)Peranan agama dalam bidang peperangan:

Kesultanan Melayu Melaka

-Utk meluaskan empayar dan jajahan takluk.

Khulafa’ ar-Rasyidin

-Peperangan adalah mggunakan konsep perang dalam islam.

-Berperang ketika diperangi.

-untuk menegakkan keadilan,maruah agama

f)Peranan agama dalam penyebaran agama islam:

Kesultanan Melayu Melaka

-melalui perkahwinan raja-raja,pedagang2 arab

-Pengaruh agama islam yg tersebar juga melalui pengislaman raja-raja Pasai.

Khulafa’ ar-Rasyidin

-Melalui dakwah,masjid juga dibina utk menjadi tempat penyebaran agama islam

 

g)Peranan agama dalam bidang ketenteraan:

Kesultanan Melayu Melaka

-hubungan diplomatik yg dijalinkan dgn Negara china juga adalah akibat daripada akhlak agama islam yg baik.

-ini menyebabkan Melaka mendapat perlindungan daripada serangan kuasa luar.

-keadaan ini menambahkan lagi kekuatan ketenteraan yang dimiliki oleh Melaka sendiri.

Khulafa’ ar-Rasyidin

-bilangan umat islam yg bertambah termasuk org Quraisy telah memeluk agama islam.

-ini menyebabkan kekuatan umat islam bertambah dan mjd sebuah Negara Islam yg kuat

h)Peranan agama dalam bidang kesenian:

Kesultanan Melayu Melaka

-seni khat,seni bina dan seni ukir

-seni khat pada batu nisan dan ukiran kayu

-seni bina(Masjid Ubaidiyah di Kuala Kangsar,Perak dan Masjid Brunei

-seni ukir(unsur seni kaligrafi mggunakan huruf Arab,ayat Al-quran dan tulisan jawi serta unsur tumbuh-tumbuhan.

Khulafa’ ar-rasyidin

-seni khat,seni bina dan seni ukir

-masjid mengikut seni bina Islam(Masjid Fustat dibina di Mesir oleh Saiyidina Umar-ukiran ayat2 al-Quran di bahagian2 tertentu di bangunan masjid dan pada mimbar masjid.

Kesimpulan:

Islam memainkan peranan yg kuat pada zaman kesultanan melayu Melaka dan khulafa’ ar-rasyidin.

Terdapat pembaharuan yg jelas setelah agama islam tersebar ke alam melayu khususnya pada zaman kesultanan melayu Melaka.

 2000

Dengan merujuk kepada sistem empayar Maurya di India dan empayar Islam di Tanah Arab, jelaskan bagaimana kedua-dua pemerintahah dapat mempertahankan empayar masing-masing.

 Contoh Jawapan

Pendahuluan

·         Empayar adalah sebuah kerajaan yang tertinggi dan berdaulat yang menguasai wilayah2, negeri, atau daerah yang luas.

·         Diperintah oleh seorang pemimpin yang beribawa.

 

Empayar Maura

1.      Kekuatan tentera

·         Mempunyai kekuatan tentera yg terdiri daripada 9000 tentera bergajah, 300000 tentera berkuda, dan 60000 tentera berjalan kaki.

·         Maurya berjaya menguasai seluruh India utara dan menakluki Punjab dan mengalahkan Seleceus dan kawasan sempadan India Barat 

2.      Menyebarkan agama Buddha

·         Peristiwa Perang Kalinga telah mengubah jiwa Asoka seperti apa yang berlaku kepada Buddha yang berubah hati setelah melihat kesengsaraan di luar istananya.

·         Beliau menyebarkan agama Buddha ke seluruh empayarnya.

·         Cuba menawan India secara rohaniah dan bukan secara ketenteraan

·         Utusan dihantar ke luar Negara. 

3.      Menjalinkan hubungan diplomatik

·         Untuk mengelak peperangan dan mengekalkan keamanan, Asoka telah menjalin hubungan diplomatik dengan kerajaan lain seperti Mesir

·         Asoka tidak mengambil sebarang tindakan ketenteraan  terhadap kerajaan di sempadannya seperti kerajaan Chola, Pandya, dan Keralaputra.

Empayar Islam

1.      Meluaskan wilayah pentadbiran

·         Khalifah Umar bjaya menakluki sebuah kawasan yang luas.

·         Meliputi wilayah2 Iraq, Syria, dan Mesir

·         Selain itu, tentera Islam zaman beliau dapat menguasai Baitulmaqdis dan Damsyik

2.      Pembentukan Majlis Syura

·         Khalifah Umar mnubuhkan Majlis Syura yg merupakan lembaga atau majlis perundingan Negara yg tertinggi.

·         Bertanggungjawab menentukan polisi Negara dalam soal pemerintahan dalman dan hubungan luar.

·         Semua masalah politik, keselamatan, dan social akan dibincangkan dalam Majlis Syura.

·         Terbahagi kepada dua iaitu Majlis Syura Tertinggi dan Majlis Syura Am.

3.      Pembaharuan dalam bidang pentadbiran.

·         KhalifahUmar membahagi tentera kepada dua iaitu tentera tetap dan tentera simpanan.

·         Menubuhkan Diwan al-Jund yg bfungsi untuk membanci dan merekodkan nama2 anggota tentera dan membeli pakaian seragam serta membiayai pembelian senjata.

·         Pusat  ketenteraan ditubuhkan di banda2 utama seperti madinah, Kufah, basrah, naosul, Fustat, Hims dan lain2.

Penutup

·         Kesimpulannya sistem empayar dipengaruhi oleh ketokohan seseorang maharaja atau pemerintah.

·         Masalah dalaman mestilah diatasi terlebih dahulu, sekiranya sesebuah empayar mahu dibentuk.

 Disediakan : Aida dan Ridwan/6A1

 2001

Bincangkan tiga faktor yang membawa kepada kelahiran system politik negara kota Yunani dan dua faktor yang membawa kepada kejatuhan sistem politik negara kota tersebut.
Contoh Jawapan:

Pendahuluan

    Tamadun yunani dipercayai memiliki corak pemerintahan dan undang-undang tersendiri

     Mempunyai penduduk yang  hidup bersatu padu tetapi sering melancarkan perang antara kota-kota

 Tiga faktor yang membawa kepada kelahiran system politik Negara kota  yunani

Athen

      Mengamalkan pemerintahan beraja

v  Raja dibantu oleh konsul
v  Raja berperanan sebagai ketua agama , ketua hakim , dan ketua tentera

       mula dikuasai oleh konsul
v  Terdiri daripada orang kaya
      lahir golongan yang kuat pengaruhnya (aristokrat)
v  Pemerintahan yang didominasikan oleh golongan ini dipanggil aristocrat

      tirani
v  Golongan yang tidak puas hati dengan corak kepimpinan
v  Diketuai oleh orang kaya / tentera
v  Bersifat diktator
v  Penentangan berlaku dan wujud demokrasi

       republik

v  Pentadbiran dikendalikan oleh Dewan Perhimpunan, Majlis, Majistret dan Juri
v  Dewan Perhimpunan diwakili oleh semua warganegara lelaki dewasa Athens
v  Tempoh perkhidmatan-6 bulan sehingga 1 tahun
v  Dewan perhimpunan:

      -bersidang lebih kurang 3 kali sebulan
      -persidangan~warganegara mengemukakan pandangan tentang dasar-dasar yang dilaksanakan oleh kerajaan
      -berperanan~badan perundangan (legislatif)
      -40000 warganegara dibenarkan hadir
      -dikuasai oleh orang kaya yang dikenali sebagai Archon
      -golongan tidak bertanah dan hamba tidak dibenarkan hadir kecuali pemerintahan Solon, (beliau maminda perlembagaan)
      Majlis:
      -untuk laksanakan keputusan-keputusan Dewan Perhimpunan
      -dianggotai oleh 500 orang ahli yang dipilih melalui undian dan 50 orang mewakili setiap suku
      -sukar untuk lahirkan semangat kerjasama kerana diwakili orang yang berlainan
      -tujuan sebenar Majils ditubuhkan-kuasanya tidak melebihi Dewan Perhimpunan
      -terlalu banyak ahli untuk bersidang (500 orang)-dibentuk jawatankuasa eksekutif yang lebih kecil (50 orang-10 orang setiap suku)-majlis dalaman dikenali sebagai Prytany
      -pemilihan pengerusi Majlis Prytany dilakukan setiap kali persidangan diadakan
      Majistret:
Ø  -terdiri daripada kakitangan perkhidmatan awam yang melaksanakan dasar-dasar kerajaan
Ø  -terdiri daripada pendidik, pemungut cukai, tentera, dan pembanci
Ø  -pengadilan-kuasa terletak di tangan warganegara
Ø  -juri~pemutus bagi sesuatu kes dan pihak yang tertuduh tidak berpeluang untuk merayu
ü  ~jumlah juri-ikut keseriusan kes
ü  ~jumlah-101 hingga 1001 orang

Faktor yang membawa kejatuhan  system politik Negara kota  yunani:

      System monarki
v  Pernah mengamalkan system ini sehingga tahun 750 S.M
v  Raja di bantu oleh konsul
v  Bertindak sebagai penasihat raja dan diwakili oleh sekumpulan orang tua (berpengelaman) dan orang bijak pandai
v  Menyebabkan timbul golongan masyarakat yang lebih berpengaruh dari raja
v  Kuasa raja merosot  sehingga gagal memainkan peranan yang berkesan
      Sistem demokrasi
v  Pegawai utama dalam  institusi  majlis  bangsawan  ini  ialah ketua majistret yang dipilih pada setiap tahun
v  Semua warganegara yang berumur 18 tahun keatas merupakan ahli perhimpunan agung
v  Kuasa menjatuhkan  hukuman berada di tangan sekumpulan  warganegara  yang bergelar  juri
 
Penutup
     Peningkatan jumlah penduduk membawa kepada kehidupan berorganisasi
     Mengatur ccara hidup manusia untuk memastikan kestabilan dan kemakmuran hidup mereka
 
Disediakan oleh: @Faiznur Nabilah Binti Bujang@
       @Noor Zamaria Binti Jakaria@

 

 2002

Bandingkan sistem pemerintahan empayar Rom pada zaman Octavius Augustus dengan sistem pemerintahan empayar Abbasiyyah sehingga pemerintahan khalifah Harun al- Rashid

Contoh Jawapan
 

Isi

1.      Ketua negara

·         Augustus dianggap pemerintahan mutlak empayar Rom. Beliau digelar ‘Prinsip’ iaitu warganegara pertama

·         Pemerintah-pemerintah Abbasiyah digelar khalifah, berkuasa mutlak, wazir-wazir dilantik daripada kalangan yang dipercayai

2.      Pentadbiran wilayah

·         Augustus membahagikan pentadbiran kepada empat wilayah Prefecture of East, Prefecture of Illycum. Pentadbiran prefecture adalah prefec. Prefecture of Italy, dan Prefecture of Garls

·         Kerajaan Abbasiyah turut mewujudkan pentadbiran wilayah yang telah diterajui oleh gabenor dengan dibantu pegawai Baitulmal, pegawai pos, dan kadi

3.      Perluasan kuasa

·         Empayar Rom terbentang luas sejauh 2000 batu dari utara ke selatan dan 3000 batu dari timur ke barat dengan 100 juta penduduk

·         Empayar Abbasiyah pula menganjur dari Moroco hingga ke China

·         Semasa pemerintahan Harun al-rasyid, beliau mengamalkan polisi damai dengan Perancis, Byzantine di Istanbul, dan Umayah di Sepanyol

4.      Ekonomi

·         Octavius Augustus telah membawa keamanan dan memperkembangkan perdagangan. Rom telah berdagang terus dengan China melalui jalan sutera

·         Zaman Abbasiyah perdagangan rancak di Baghdad dan rakyat dilimpah dengan kemakmuran ekonomi

5.      Sosial

·         Rakyat berjaya disatukan di bawah satu pemerintahan walaupun penduduk Rom pelbagai bangsa

·         Perlaksanaan undang-undang turut membawa kepada keharmonian masyarakat

·         Khalifah-khalifah Abbasiyah berjaya menyatukan rakyat pelbagi bangsa melalui agama Islam

·         Khalifah turut menangi perkembangan intelektual dan ilmu. Baghdad muncul sebagai kota ilmu

Kesimpulan

·         Kedua-dua empayar sama gemilang. Rom dikenang kerana sistem pemerintahan Republik dan kerajaan Abbasiyah kerana pencapaian ilmu pengetahuan.

2003

Sejauhmanakah penubuhan negara bangsa mempengaruhi kedudukan dan kekuasaan pemerintah beraja di England dan di Perancis

Contoh Jawapan

Pengenalan

-Monarki di England bermula dengan kemunculan Dinasti Tudor apabila Hendry VII menaiki takhta.

-Di Perancis, Monarki Kebangsaan diasakan oleh Louis XI daripada keluarga Volois.

-Menjelang akhir zaman Gelap, sistem feudal mengalami kemerosotan kerana tidak dapat menjamin kestabilan politik.

Isi-isi penting

-Golongan profesional dan peniaga memberi sumbangan dalam bentuk wang kepada raja untuk melemahkan pengaruh golongan bangsawan dan gereja.

-Keadaan ini berlaku kerana golongan pedagang memerlukan bantuan golongan monarki untuk melindungi kepentingan perdagangan mereka.

England

IU 1 Hendry VII mengambil alih takhta.

-meluluskan undang-undang menentang pemakaian pakaian khas (livery)

-pengekalan tentera persendirian.

-pemakaian lambang kuasa sendiri (amalan golongan bangsawan)

IU 2 Pemusatan kuasa raja oleh Hendry VII .

- menggunakan Majlis Diraja sebagai badan keadilan baru.

- berperanan menyekat pengaruh golongan bangsawan.

- dianggap sebagai alat untuk mengukuhkan kedudukan raja.

IU3 Permulaan sistem juri.

-,Raja Henry II telah menyumbang kepada perkembangan sistem undang-undang

- Amalan inquest

- iaitu mendapatkan pandangan 12 orang rakyat sebelum membuat sesuatu keputusan.

IU 4 Pembatasan kuasa raja oleh Parlimen England.

- meluluskan undang-undang bagi membataskan kuasa raja.

- membentuk sistem pemerintahan raja berperlembagaan.

- melalui satu persetujuan dalam bentuk dokumen (Magna Carta).

- raja tidak boleh mengenakan cukai tanpa kelulusan parlimen.

IU 5 Kemunculan pentadbir-pentadbir khusus.

-mengurus hal ehwal kerajaan.

-mempunyai sebuah buku yang menggariskan tugas pegawai kewangannya.

-iaitu Dialogue of the Exchequer.

IU 6 Aktiviti penjelajahan dan penerokaan.

- Raja Hendry VII telah menaja penjelajahan John Cabot ke New Foundland.

 

Perancis

IU 1 Monarki kebangsaan.

- diwakili oleh Loius XI daripada golongan Volois.

- domain raja telah meluas dari pemusatan di Paris.

- melalui kombinasi keturunan,perkahwinan,peperangan,komplot dan penaklukan

IU 2 Pembinaan  sebuah pasukan tentera diraja.

- oleh Louis XI.

- memperolehi kuasa yg jauh lebih besar daripada keluarga Tudor Inggeris.

- menaikkan cukai tanpa kebenaran parlimen.

- melantik pegawai memungut cukai.

- pemberian pampasan kepada golongan bangsawan.

- Berjaya melakukan dasar perluasan kuasa.

IU 3 Perluasan kuasa ke atas gereja.

- Louis XI  telah menandatangani perjanjian dengan Pope Leo X.

- mensyaratkan perlantikan bishop dan ketua biara ditentukan oleh raja.

- Pope menerima pendapatannya daripada badan gereja Perancis.

IU 4 Pemerintahan beraja.

- berjaya mewujudkan sistem pemerintahan raja berkuasa mutlak.

- menguasai pengurusan kewangan negara, sistem cukai, tentera dan institusi gereja.

IU 5 Kemunculan pentadbir-pentadbir khusus.

- untuk menguruskan hal ehwal kerajaan.

- iaitu buku The Order of The Templars untuk mentadbir kewangan Raja Perancis.

- Kebanyakkan mereka yg menjalankan urusan kerajaan ialah golongan professional

  Termasuk ahli-ahli gereja.

IU 6 Aktiviti penjelajahan dan penerokaan.

- Mengukuhkan lagi kekuasaan pemerintahan monarki Perancis.

- Perancis berjaya menempatkan koloni mereka di Montreal dan Quebec.

Kesimpulan

- Kemerosotan sistem feudal menandakan bermulanya era pemerintahan monarki kebangsaan

  di kedua-dua negara Eropah ini.

- Bagaimanapun, akhirnya penguasaan raja terhadap institusi-institusi pemerintahan negara

  tidak berterusan apabila parlimen berjaya membatasi kuasa mutlak raja.

Contoh Jawapan 2

Pengenalan

-Idea negara bangsa muncul pada abad ke-15 dengan perkembangan Zaman Renaissance dan Reformation

-Negara bangsa bererti berakhirnya kuasa golongan bangsawan,autonomi tempatan dan keistimewaan2 bersifat adat dan pengaruh Gereja Katolik Rom

 

Isi-Isi Penting

1. England

-Legitimasi politik adalah atas hak rakyat dan bukan kepada kuasa hak suci

2. -kemunculan Dinasti Tudour(1485-1509m)

3. Henry VII-menaiki takhta selepas berakhir  Perang Bunga Ros

                 -berjaya mengalahkan golongan bangsawan & meluluskan undang2           

                  membendung pengaruh golongan ini seperti:

                                i.            Menentang pemakaian khas
                              ii.            Melarang pengekalan tentera persendirian
                            iii.            Melarang pemakaian lambang kuasa sendiri
                             iv.            Mengunakan majlis raja untuk mengawal keamanan Negara

-perlarangan tersebut bertujuan untuk membentuk Negara bangsa yang kukuh

Perancis

-diasaskan oleh Louis XI(1461-83M)

-Louisnmembina pasukan tentera diraja dan menumpaskan golongan bangsawan

5. -mengenakan cukai ke atas golongan bangsawan tanpa kebenaran Parlimen

6. -Louis mempunyai kekuasaan ke atas gereja dengan hak untuk melantik ahli2 gereja

-Raja2 Perancis mempunyai autonomi ke atas gereja selepas 1516M

Penutup

Pemerintahan dan pentadbiran memainkan peranan penting dalam menegakkan undang2,mewujudkan keamanan,mengadakan perdamaian dan menyelaraskan kehendak rakyat.

Dengan memberikan cantoh-contoh yang sesuai daripada tamadun manusia, huraikan ciri-ciri utama sistem pemerintahan empayar.

Contoh Jawapan

Pendahuluan

1.      Terdapat 2 jenis empayar terbesar:

a.       Empayar daratan (tanah yang luas)

b.      Empayar maritim (penguasaan laut & pelabuhan

 

2.      Empayar merupakan sebuah kerajaan tertinggi dan berdaulat. (menguasai wilayah-wilayah, negeri dan daerah)

3.      Diketuai oleh seorang yang berwibawa bergelar maharaja.

 

Isi-isi penting:

1.      Kekuasaan tentera

a.       Digunakan dalam pemerintahan

b.      Tentera dikerah mengekalkan keamanan dan mengelakan pemberontakan berlaku.

c.       Kuasa tentera disokong dengan pembinaan pelbagai kemudahan spt kubu-kubu di eropah barat pada zaman feudal dan pembinaan tembok besar di china.

2.      Pemusatan kuasa

a.       Selaras dengan pembahagian masyarakat kepada 2 golongan

·         Golongan berkuasa

·         Golongan ditakluki

b.      Golongan berkuasa tinggal di kawasan bandar.

c.       Golongan ditakluki tinggal di kawasan luar bandar.

d.      Contohnya seperti empayar china, golongan pemerintah tinggal di kwsn ibu kota manakala golongan petani akan tinggal di kawasan luar bandar bagi menjalankan kegiatan pertanian.

3.      Wujudnya birokrasi

a.       Pentadbiran menjadi lebih kompleks disebabkan dasar-dasar perluasan kuasa.

b.      Ia juga bermaksud halangan untuk berjumpa dengan pemimipin.

c.       Contohnya empayar rom dan china.

4.      Sistem ekonomi naungan

a.       Negeri-negeri dijajah terpaksa membayar ufti atau menyerahkan sebahagian drpd hasil kpd negeri penjajah.

b.      Sbg tanda kesetiaan dan naungan.

5.      Penyatuan budaya

a.       Bercita2 menyatukan empayar dengan kebudayaan diamalkan oleh pemerintah.

b.      Empayar Alexander The Great cuba menyebarkan kebudayaan hallenistik yg menyatukan budaya yunani dan parsi.

 

6.      Pelaksanaan konsep hegemoni(menerima pemerintahannya)

a.       Penduduk mesti menerima pemerintahan krn pluang2 ekonomi, keamanan, undang2 yg adil dan menghormati kuasa pemerintah.

b.      Ini boleh memajukan mutu kehidupan dan kemakmuran.

c.       Contohnya, di empayar rom, bangsa-bansa asing yang dikuasai diberikan kewarganegaraan rom yang dibenarkan berkhidmat dalam pelbagai peranan dlm pentadbiran rom daan wilayah-wilayahnya.

 

7.      memupuk semangat ketahanan mental

a.       aktiviti spiritual.

b.      Contohnya maharaja rom, dipuja sbg tuhan.

c.       Rejim-rejim empayar x dapat dikekalkan selama-lamanya.

d.      Kemerostan dan kejatuhan berlaku disebabkan kelemahan dan gagalnya para pemimpin utk mengekalkan struktur empayarnya, teknik2 dan idea-idea pntdbrn yg ketingalan zaman.

e.       Kemerosotan ekonomi serta pemberontakan dan serangan luar.

Penutup

 1.      Kemunculan empayar mencerminkan bahawa orang yg kuat akan menguasai orang yg lemah.

2.      Namun, seorang pemerintah akan digulingkam oleh penduduk jika lemah. Kejam dan tidak adil.

2005

Dengan merujuk kepada tamadun Mesir, huraikan konsep ketuhanan raja (divine kingship) dan peranannya dalam pemerintahan
Contoh Jawapan
 

RANGKA KARANGAN

PENDAHULUAN

·       Merupakan tamadun awal yang muncul di lembah sungai Nil

·       Perkembangan disebabkan oleh sistem pemerintahan yang teratur.

·       Sistem pemerintahan-monarki mutlak yang diterajui oleh firaun.

·       Berbentuk warisan atau dinasti.

·       Pemerintahan monarki bermula apabila firaun Menes menyatukan Mesir Utara dan Mesir Selatan dan menubuhkan dinasti pertama sekitar 3300 S.M.

·       Mesir diperintah oleh raja-raja daripada 31 dinasti.

ISI UTAMA

Ø Mempercayai konsep ketuhanan

o  Masyarakat mempercayai konsep ketuhanan raja.

o  Konsep ini lahir daripada pemerintahan teokrasi.

o  Teokrasi merujuk kepada pemerintahan oleh tuhan atau wakil tuhan.

o  Firaun dianggap sebagai tuhan.

 

Ø Sifat-sifat ketuhanan firaun

o  Firaun memiliki sifat-sifat ketuhanan.

o  Firaun dianggap tuhan suci.

o  Firaun menguasai dan mengawal alam semesta.

o  Mempunyai kuasa mutlak dalam pentadbiran.

o  Terdapat kepercayaan bahawa firaun ialah pelindung di akhirat.

o  Percaya firaun mempunyai kuasa misteri untuk melindungi rakyat daripada bencana.

 

Ø Perubahan konsep ketuhanan

o  Perubahan dipengaruhi oleh perubahan dalam konsep keagamaan.

o  Dinasti ke-3 dan ke-4 – firaun dianggap jelmaan tuhan Horus ( tuhan langit )

o  Firaun berhak mengerah rakyat untuk membina piramid yang merupakan lambang keagungan firaun.

o  Perubahan konsep jelmaan tuhan kepada konsep anak tuhan – zaman pertengahan, firaun dianggap good shepherd of the realm.

o  Firaun bertanggungjawab memelihara kebajikan rakyat dari segi material.

o  Zaman kerajaan baru – kebangkitan semangat nasionalisme ekoran kejayaan masyarakat Mesir mengusir kuasa asing menyebabkan firaun dianggap Dewa Perang Suci.

o  Kepercayaan ini menyebabkan firaun dianggap jelmaan tuhan Menthu atau Baal.

 

Ø Peranan firaun dalam pemerintahan

o  Firaun merupakan sumber autoriti mutlak.

o  Berperanan sebagai ketua pendeta, ketua hakim, ketua pentadbir dan ketua panglima tentera.

o  Merupakan ketua bidang eksekutif, legislatif dan kehakiman.

 

Ø Peranan firaun dalam tanggungjawab memelihara maat

o  Bertanggungjawab memelihara maat – bermaksud peraturan, kebenaran dan keadilan.

o  Firaun harus memulihkan keadaan huru-hara dan mewujudkan keamanan.

o  Firaun juga dipercayai mempunyai kuasa untuk meningkatkan kesuburan tanah dan pengeluaran hasil pertanian.

o  Firaun yang mempunyai maat dipercayai mampu mengawal alam semula jadi.

 

Ø Peranan firaun dalam pentadbiran undang-undang

o  Mempunyai kuasa dalam pentadbiran undang-undang.

o  Memainkan peranan sebagai ketua hakim.

o  Tugas penting – mengisytiharkan undang-undang dan peraturan.

-         Mempunyai kuasa mengadili kes rayuan dan menjatuhkan hukuman mati.

 

Ø Peranan firaun dalam ketenteraan

o  Ketua angkatan tentera.

o  Berperanan  sebagai pemimpin pasukan tentera di medan perang.

o  Dibantu majlis peperangan yang dianggotai oleh pegawai-pegawai awam dan pegawai-pegawai tinggi kerajaan.

o  Majlis ini berperanan memberi nasihat dan pandangan kepada firaun tentang hal-hal ketenteraan dan peperangan.

o  Firaun sebagai pembina empayar.

o  Zaman kerajaan baru – proses pembinaan empayar dilakukan oleh pemerintah dari dinasti ke-18.

 

Ø Peranan firaun dalam keagamaan

o  Sebagai ketua pendeta yang menjalankan upacara ritual.

o  Bukti – lakaran-lakaran yang terdapat pada dinding rumah berhala.

o  Berkuasa melantik para pendeta.

 

Ø Peranan lain

o  Melantik pegawai kerajaan untuk menjalankan tugas dalam bidang keagamaan dan sekular.

o  Pegawai terdiri daripada anggota kerabat diraja atau golongan bangsawan.

o  Melantik wazir sebagai ketua eksekutif negara.

o  Wazir melaporkan hak ehwal dalam negara kepada firaun setiap.

o  Wazir menyambut duta dan menerima ufti dari luar negara.

 Kesimpulan

Ø Firaun mempunyai kuasa tertinggi dalam pemerintahan

Ø Mempunyai kuasa mutlak dalam bidang eksekutif, legislatif dan kehakiman.

Ø Kewujudan konsep ketuhanan raja menyebabkan kedudukan raja mantap dan kukuh.

Ø Kedudukan politik yang kukuh menyebabkan berlaku kemajuan dalam bidang politik, ekonomi, sosial dan keagamaan.

Bincangkan perkembangan sistem pemerintahan di China pada zaman Dinasti Han
Contoh Jawpan:

PENDAHULUAN

·         Latar belakang pengasas

- diasas oleh Liu Bang (pemimpin tentera dinasti Chin)

- dikenali sebagai Han Kao Tsu

- daripada keluarga petani

·         Jangka masa zaman dinasti Han

-          206 S.M – 195 S.M

·         Kawasan taklukkan

-          Asia tengah : Wilayah Korea, Manchuria, Panir dan Khokhand.

-          Selatan : Yang Tze, Kwangsi dan Kwang Tung.

-          Utara : Sinkiang, Lembah Tarim dan Tatar.

ISI UTAMA

Ø  Bidang pentadbiran

o   Maharaja_kuasa tertinggi

o   Ketua hakim dan ketua agama

Ø  Kewujudan organisasi pentadbiran

o   Pegawai-pegawai kerajaan

o   Sistem peperiksaan awam

Ø  Sistem perundangan yang mantap

o   Penguatkuasaan undang-undang berbeza mengikut status

o   Golongan atasan_liberal

o   Golongan bawahan _ketat

Ø  Ideologi rasmi kerajaan berteraskan falsafah conficius

o   Pegawai kerajaan berpegang teguh dengan falsafah tersebut

o   Menyebarkan fahaman tersebut

Ø  Wujud hubungan diplomatik

o   Tibet,Hsiung Nu dan Batricia

o   Membendung ancaman musuh

Ø  Sistem ufti

o   Lambang ketaatan jajahan-jajahan takluk

PENUTUP :

·         Sistem pemerintahan pusat dan wilayah yang sistematik dan birokratik

·         Menjadi asas kepada dinasti seterusnya

2006

Perihalkan sejauh mana ketokohan Asoka membawa kepada pengukuhan empayar Maurya
Contoh Jawapan

PENDAHULUAN

      Empayar Asoka mencapai zaman kegemilangannya pada zaman pemerintahan asoka.

      Empayar ini telah diasaskan oleh Chandragupta Maurya pada 321 SM

       pusat pentadbirannya terletak di Pataliputra.

      menaiki takhta pemerintahan empayar Maurya pada tahun 273 SM selepas kematian ayahnya yang bernama Bindusara.

      Sepanjang 41 tahun pentadbirannya, pelbagai langkah telah diambil untuk mengukuhkan empayar Maurya.

 

ISI-ISI

1.      Keberanian Asoka

      Ketokohan Asoka telah menyebabkan kebangkitan empayar Maurya sebagai sebuah empayar yang kuat dan berpengaruh di India.

       Ketokohan Asoka jelas terserlah dalam aspek kepimpinan.

      Misalnya keberanian beliau mengambil langkah mengukuhkan kedudukannya denagn menumpaskan perebutan kuasa yang berlaku selepas kematian ayahnya Bindusara.

      Masalah perebutan takhta ini menyebabkan politik tidak stabil dan upacara pertabalan ditangguhkkan.

       Bagi menangani maslah ini, beliau bertindak membunuh 98 orang anggota keluarganya yang bertelagah mendapatkan kuasa.

 

2.      Perubahan dasar politik

      Disamping itu, Asoka telah melancarkan serangan terhadap negeri Kalinga yang terletak di pantai timur India pada tahun 292 SM.

      Hal ini, berlaku kerana wujud kebimbangan terhadap kekuatan bilangan penduduk yang ramai.

      Dalam perang tersebut 30,000 ditawan, 100,000 orang dibunuh dan ramai yang terkorban.

       Perang tersebut menyedarkan asoka tentang kesan buruk peperangan yang menyebabkan kematian dan pertumpahan darah.

      Kesedaran inilah yang sebenarnya telah membawa kepada perubahan dasar politik dan pemikiran Asoka.

 

      Selepas perang Kalinga bermulalah era baru pemerintahan Asoka iaitu menekankan kedamaian ,kemajuan social dan propaganda keagamaan.

 

3.      Bidang keagamaan

      Selain itu, dalam bidang keagaman pula, Asoka telah mengambil langkah-langkah untuk menyebarkan ajaran agama Buddha.

      Antara langkah-langkah yang telah digunakan oleh beliau mengadakan lawatan keseluruh negara untuk menyebarkan agama Buddha.

       Beliau turut melawat tempata-tempat suci, dan menganjurkan perbincanagn keagamaan.

      Disamping itu, beliau juga melantik pegawai-pegawai khas yang dikenali sebagai Dharma Mahamatra untuk menyebarkan Dharma iaitu nilai-nilai moral dalam kalangan rakyat.

       Langkah seterusnya ialah menganjurkan majlis agama Buddha untuk menyelesaikan perbezaan pendapat dalam kalangan penganut agam Buddha dari mazhab-mazhab yang berlainan.

 

4.      Bidang sosial

      beliau mengambil langkah dengan mengutamakan kebajikan rakyatnya.

      Bukan sahaja kebajikan material malah meningkatkan nilai-nilai moral untuk menjamin kebahagian akhirat.

      Antara langkah yang diambil oleh Asoka dalam menjaga kebajikan rakyat ialah membina hospital haiwan dan manusia di seluruh empayar, menyediakan kemudahan awam seprti rumah rehat, menggali perigi dan menanam pokok-pokok di sepanjang jalan raya.

       Usaha Asoka  dalam menyebarkan dokrin-dokrin agama pula, diukir di atas batu, tiang, dan gua di seluruh empayar untuk menyebarkan Dharma dalam kalangan rakyat.

      Asoka turut menyebarkan nilai-nilai moral seperti mengawal nafsu, bertimbang rasa, membantu golongan miskin melayan hamba dengan baik dan sentiasa bercakap benar.

      Beliau juga mengamalkan dasar bertolenransi terhadap pengikut agama lain dengan menghulurkan bantuan dan derma kepada golongan Brahman dan pengikut agama lain.

 

5.      Bidang pentadbiran

      Asoka menyatukan empayar yang luas dan menubuhkan sistem pentadbiran yang kukuh sehingga berjaya.

       Sesetengah wilayah diberi kuasa autonomi dalam bidang pentadbiran. Wilayah-wilayah lain pula ditadbir secara langsung oleh wizurai dari ibu kota jajahan tersebut.

      Untuk memudahkan pentadbiran bahasa Prakrit sebagai bahasa rasmi seluruh empayar.

      Melalui usaha-usaha ini, Asoka berjaya menyatukan empayarnya dari segi politik dan budaya.

 

6.      Bercita-cita tinggi

      merupakan seorang pemimpin yang mempunyai cita-cita politik  yang tinggi.

      Sepanjang tiga belas tahun pertama pemerintahannya, Asoka meneruskan dasar perluasan kuasa secara ketenteraan yang diamalkan oleh Bindusara  dan Chandragupta Maurya.

      Polisi yang diamalkan dalam tempoh tersebut ialah menakluki, mematahkan pemberontakan dan menawan tanah-tanah jajahan.

       Kesan dasar perluasan kuasa adalah pembinaan empayar  yang besar meliputi seluruh bahagian utara India termasuk Afganistan dan Baluchistan kecuali India Selatan.

       Pada tahap ke dua Asoka menghentikan dasar penaklukan secara ketenteraan dan melakukan perluasan kuasa melalui Dhamma(penyebaran agama).

 

7.      Kebijaksanaan Asoka

      Kebijaksanaan beliau menjalinkan persahabatan dengan negara-negara jiran, membawa kepada pengukuhan empayar Maurya. 

       Asoka menjalinkan hubungan diplomatik dengan Raja Macedonia; Antiogomus Ganatas, Raja Philadelphos, Ptolemy II ; Raja mesir,  Magus dan Raja Afrika Utara, Cyrene. Hubungan diplomatik dengan negara-negara asing membantu Asoka mengukuhkan empayar Maurya.

 

8.      Kekuatan ketenteraan

      Menerusi kekuatan ketenteraan, pada zaman Maurya terdapat pasukan tentera yang kuat dan mantap.

      Kekuatan tantera menjadi asas kapada pembinaan empayar yang luas dan pengaruhnya. Selepas Chandragupta Maurya dan Bindusara memulakan dasar perluasan kuasa, Asoka yang menaiki takhta pemerintahan empayar Maurya turut meneruskan dasar tersebut.

      Misalnya, kemuncak perluasan kuasa Asoka ialah Perang Kalinga yang berlaku pada tahun 292 SM, melalui dasar ini Asoka berjaya menguasai sebahagian benua kecil India kecuali kerajaan-kerajaan di Selatan.

 

9.      Bersikap adil

      Memandangkan Asoka ialah seorang pemerintah yang menekankan kesejahteraan rakyat.

      Maka, Asoka muncul sebagai seorang pentadbir yang adil berasaskan undang-undang.

      Hal ini, membawa kepada pengukuhan empayar Maurya melalui penguatkuasaan undang-undang.

      Undang-undang disampaikan melalui titah atau perintah diraja. Segala titah atau perintah akan diukir pada tiang-tiang batu yang dikenali sebagai “Tiang Asoka”.

       Bagi melahirkan keadaan politik yang stabil dan mengukuhkan lagi empayar Maurya ini, tiang-tiang akan didirikan di tepi jalan raya supaya boleh dibaca oleh rakyat.

 

 

10.  Bidang ekonomi

      Seterusnya, dalam bidang ekonomi empayar Maurya adalah kegiatan pertanian, perdagangan, dan perindustrian.

      Semua aktiviti ini berkembang dengan pesat.

      Kemudahan pengairan dan peraturan berhubung dengan bekalan air merupakan faktor utama perkembangan aktiviti pertanian.

      Selain itu, tukang-tukang mahir galak menjalankan aktiviti perkilangan tekstil, bengkel membuat senjata dan peralatan perang  selain menggalakkan industri-indutri kecil.

      Tambahan pula, kilang-kilang tersebut dimiliki oleh kerajaan Maurya. Dalam sektor perlombongan pula, kerajaan Maurya memiliki lombong-lombong besar seperti lombong emas, perak, tembaga, plumbum, timah, dan besi.

      Hal ini menyebabkan perkembangan dalam bidang ekonomi, sekali gus menyebabkan empayar Maurya muncul sebagai kerajaan yang kuat di India.

 

 

Kesimpulan

      ternyata Asoka merupakan seorang pemerintah yang berwibawa dan memainkan peranan penting dalam pengukuhan empayar Maurya, kerajaan Maurya mencapai keagungan pada zaman pemerintahannya.

       Beliau memberikan sumbangan yang besar dalam mewujudkan keamanan dalam empayar dengan mengamalkan dasar penaklukan melalui Dhamma.

       Misi Asoka dalam menyebarkan Agama Buddha ke seluruh pelusuk dunia tidak dapat disangkal.

      Ketokohan beliau jelas terbukti apabila keruntuhan empayar Maurya telah berlaku selepas kematian beliau pada tahun 232SM.    

 

 Contoh Jawapan:

PENDAHULUAN

o   Empayar Asoka mencapai zaman kegemilangannya pada zaman pemerintahan asoka.

o   Empayar ini telah diasaskan oleh Chandragupta Maurya pada 321 SM, yang mana pusat pentadbirannya terletak di Pataliputra.

o    Asoka menaiki takhta pemerintahan empayar Maurya pada tahun 273 SM selepas kematian ayahnya yang bernama Bindusara.

o   Sepanjang 41 tahun pentadbirannya, pelbagai langkah telah diambil untuk mengukuhkan empayar Maurya. 

 ISI-ISI PENTING

o   Ketokohan Asoka telah menyebabkan kebangkitan empayar Maurya sebagai sebuah empayar yang kuat dan berpengaruh di India.

o   Ketokohan Asoka jelas terserlah dalam aspek kepimpinan.

o   Misalnya keberanian beliau mengambil langkah mengukuhkan kedudukannya dengan menumpaskan perebutan kuasa yang berlaku selepas kematian ayahnya Bindusara.

o   Masalah perebutan takhta ini menyebabkan politik tidak stabil dan upacara pertabalan ditangguhkkan.

o   Bagi menangani maslah ini, beliau bertindak membunuh 98 orang anggota keluarganya yang bertelagah mendapatkan kuasa.
o   Disamping itu, Asoka telah melancarkan serangan terhadap negeri Kalinga yang terletak di pantai timur India pada tahun 292 SM.
o   Dalam perang tersebut 30,000 ditawan, 100,000 orang dibunuh dan ramai yang terkorban.
o   Perang tersebut menyedarkan asoka tentang kesan buruk peperangan yang menyebabkan kematian dan pertumpahan darah.
o   Kesedaran inilah yang sebenarnya telah membawa kepada perubahan dasar politik dan pemikiran Asoka.
o   Selepas perang Kalinga bermulalah era baru pemerintahan Asoka iaitu menekankan kedamaian ,kemajuan social dan propaganda keagamaan.
o   Selain itu, dalam bidang keagaman pula, Asoka telah mengambil langkah-langkah untuk menyebarkan ajaran agama Buddha.
o    Antara langkah-langkah yang telah digunakan oleh beliau mengadakan lawatan keseluruh negara untuk menyebarkan agama Buddha.
o   Disamping itu, beliau juga melantik pegawai-pegawai khas yang dikenali sebagai Dharma Mahamatra untuk menyebarkan Dharma iaitu nilai-nilai moral dalam kalangan rakyat.
o   Manakala dalam bidang sosial, beliau mengambil langkah dengan mengutamakan kebajikan rakyatnya.
o   Antara langkah yang diambil oleh Asoka dalam menjaga kebajikan rakyat ialah membina hospital haiwan dan manusia di seluruh empayar, menyediakan kemudahan awam seprti rumah rehat, menggali perigi dan menanam pokok-pokok di sepanjang jalan raya.
o   Usaha Asoka  dalam menyebarkan dokrin-dokrin agama pula, diukir di atas batu, tiang, dan gua di seluruh empayar untuk menyebarkan Dharma dalam kalangan rakyat.
o   Ketokohan Asoka jelas ketara dalam bidang pentadbiran, Asoka menyatukan empayar yang luas dan menubuhkan sistem pentadbiran yang kukuh sehingga berjaya.
o   Sesetengah wilayah diberi kuasa autonomi dalam bidang pentadbiran.
o   Melalui usaha-usaha ini, Asoka berjaya menyatukan empayarnya dari segi politik dan budaya.
o   Disamping itu, Asoka juga merupakan seorang pemimpin yang mempunyai cita-cita politik  yang tinggi.
o   Asoka meneruskan dasar perluasan kuasa secara ketenteraan yang diamalkan oleh Bindusara  dan Chandragupta Maurya.
o   Polisi yang diamalkan dalam tempoh tersebut ialah menakluki, mematahkan pemberontakan dan menawan tanah-tanah jajahan.
o    Kesan dasar perluasan kuasa adalah pembinaan empayar  yang besar meliputi seluruh bahagian utara India termasuk Afganistan dan Baluchistan kecuali India Selatan.
o    Pada tahap ke dua Asoka menghentikan dasar penaklukan secara ketenteraan dan melakukan perluasan kuasa melalui Dhamma(penyebaran agama)
o   Kebijaksanaan beliau menjalinkan persahabatan dengan negara-negara jiran, membawa kepada pengukuhan empayar Maurya. 
o   Asoka menjalinkan hubungan diplomatik dengan Raja Macedonia; Antiogomus Ganatas, Raja Philadelphos, Ptolemy II ; Raja mesir,  Magus dan Raja Afrika Utara, Cyrene.
o   Hubungan diplomatik dengan negara-negara asing membantu Asoka mengukuhkan empayar Maurya.

o   Kekuatan tantera menjadi asas kapada pembinaan empayar yang luas dan pengaruhnya.
o   Misalnya, kemuncak perluasan kuasa Asoka ialah Perang Kalinga yang berlaku pada tahun 292 SM, melalui dasar ini Asoka berjaya menguasai sebahagian benua kecil India kecuali kerajaan-kerajaan di Selatan.
o   Memandangkan Asoka ialah seorang pemerintah yang menekankan kesejahteraan rakyat. Maka, Asoka muncul sebagai seorang pentadbir yang adil berasaskan undang-undang.
o   Hal ini, membawa kepada pengukuhan empayar Maurya melalui penguatkuasaan undang-undang. Undang-undang disampaikan melalui titah atau perintah diraja.
o   Segala titah atau perintah akan diukir pada tiang-tiang batu yang dikenali sebagai “Tiang Asoka”.
o   Bagi melahirkan keadaan politik yang stabil dan mengukuhkan lagi empayar Maurya ini. Tiang-tiang akan didirikan di tepi jalan raya supaya boleh dibaca oleh rakyat.
o   Seterusnya, dalam bidang ekonomi empayar Maurya adalah kegiatan pertanian, perdagangan, dan perindustrian.
o    Semua aktiviti ini berkembang dengan pesat.
o   Kemudahan pengairan dan peraturan berhubung dengan bekalan air merupakan faktor utama perkembangan aktiviti pertanian.
o   Hal ini menyebabkan perkembangan dalam bidang ekonomi, sekali gus menyebabkan empayar Maurya muncul sebagai kerajaan yang kuat di India

PENUTUP

o   Kesimpulannya, ternyata Asoka merupakan seorang pemerintah yang berwibawa dan memainkan peranan penting dalam pengukuhan empayar Maurya, kerajaan Maurya mencapai keagungan pada zaman pemerintahannya.
o    Beliau memberikan sumbangan yang besar dalam mewujudkan keamanan dalam empayar dengan mengamalkan dasar penaklukan melalui Dhamma.
o    Misi Asoka dalam menyebarkan Agama Buddha ke seluruh pelusuk dunia
tidak dapat disangkal.
o   Ketokohan beliau jelas terbukti apabila keruntuhan empayar Maurya telah berlaku selepas kematian beliau pada tahun 232SM.     

2007

Huraikan ciri-ciri utama sistem pemerintahan empayar Srivijaya. Bincangkan langkah-langkah yang diambil oleh pemerintah Rom dalam usaha mengukuhkan empayar Rom pada zaman Pax Romana

Contoh Jawapan:

Pengenalan

ü  Diasaskan oleh Dapunta Hiyam

ü  Muncul abad ke-7 Masihi hingga abad ke-13 masihi.

ü  Berpusat di Palembang, Sumatera

ü  Menawan kerajaan berhampiran seperti Jambi, Kedah dan Ligor.

ü  Mengawal perdagangan antarabangsa antara China dan India.

 

Isi-Isi Penting

1.    Laksanakan Dasar Perluasan kuasa dan Wilayah

2.    Kedudukan ekonomi yang kukuh

3.    Pemerintah yang cekap

4.    Mempunyai angkatan tentera yang kuat

5.    sistem pentadbiran yang kemas

6.    Mempunyai pusat perdagangan

7.    Kedudukan yang strategik

8.    Pusat agama Buddha bertaraf antarabangsa

9.    Pusat bahasa sanskrit

 

·         Bincangkan langkah-langkah yang diambil oleh pemerintah Rom dalam usaha mengukuhkan empayar Rom pada zaman Pax Romana.

Pengenalan

·         Empayar Rom mengalami zaman kegemilangan dikenali sebagai Pax Roman semasa pemerintahan Octavius Augustus

·         Beliau berjaya mewujudkan keamanan dan kesejahteraan di tiga benua iaitu Asia, Afrika dan Eropah.

·         Pelbagai langkah diambil oleh pemerintah Rom untuk mewujudkan keamanan dan kesejahteraan diseluruh empayar bagi menghadapi ancaman perang saudara,perebutan takhta dan ancaman orang gasar

Langkah-Langkah

1.    Mewujudkan jaringan system perhubungan yang sistematik di seluruh empayarnya

-membina rangkaian jalanraya menghubungkan ibukota Rom dengan wilayah-wilayah jajahan takluk

-Tujuan mempercepatkan pergerakan tentera bagi mematahkan pemberontakan dan mengawal sempadan daripada pencerobohan musuh

2.    Membina kubu dan pertahanan

-Maharaja Trajan,Diocletian dan Costantine mendirikan kubu-kubu di Sungai Rhine dan Sungai Danube

-Tembok turut dibina di jajahan takluk Rom seperti Britain-usaha menghalang musuh

3.    Pembaharuan dalam organisasi tentera

-Semasa pemerintahan Octavius, rakyat itali yang menetap di jajahan takluk seperti Gaul dan Sepanyol direkrut menjadi tentera simpanan

-Syarat-syarat perkhidmatan dan system pembayaran gaji dikemas untuk menggalakkan lebih ramai orang sertai tentera

-mengukuhkan tentera seperti memindahkan tentera Rom ke perbatasan Sg Rhine dan Danube serta mengukuhkan tentera di sempadan Sepanyol dan Mesir

4.    Dasar pengurusan wilayah-wilayah naungan serta dasar pemecahan wilayah

-contoh Maharaja Claudius menguasai wilayah Mauretania di Afrika Barat dan Thrace di Danube

-Dasar pemecahan wilayah diamalkan di Eropah Barat untuk mengukuhkan kawalan dan pentadbiran wilayah

5.    Menubuhkan pasukan tentera laut yang kuat

-maharaja Octavius mengekalkan pasukan tentera laut di Laut Medeteranian selepas perang Actium bagi menghadapi ancaman lanun

-Kapal-kapal laut ditempatkan di sekitar Sungai Rhine dan Danube untuk mengangkut askar dan bekalan makanan

6.    Menetapkan sempadan semula jadi

-maharaja Octavius melaksanakan dasar perluasan kuasa bagi menetapkan sempadan semulajadi seperti padang pasir,lautan dan sungai

-Tujuanya untuk membolehkan pergerakan tentera dilakukan dengan mudah seperti mempertahankan Gaul dpd serangan puak Jerman

Penutup

·         Langkah yang diambil bukan sahaja mewujudkan keamanan tetapi juga mengukuhkan empayar Rom pada zaman Pax Roman

2008

Jelaskan faktor-faktor kemunculan Sirivijaya srbagai sebuah empayar yang dominan di alam Melayu daro awal abad ke- 7 hingga abad ke- 13 Masehi.
 

2009

Bincangkan usaha yang dilakukan oleh pemerintah Majapahit bagi mengukuhkan empayarnya

Bandingkan system pemerintahan dan pentadbiran Negara kota antara Athens di Yunani dengan kota Madinah di Tanah Melayu

2010

Sejauh manakah factor ekonomi bertanggungjawab terhadap keruntuhan empayar Rom pada kurun ke-5 Masihi?

Bandingkan peranan Firaun dengan peranan Maharaja dalam system pemerintahan di Mesir dan di China

2011

Bincangkan kesan pembentukan Negara bangsa terhadap kedudukan raja di England